Dân giàu lên từ trồng cây thảo quả
Trước đây, đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai trồng thảo quả để làm gia vị, vài nơi dùng làm thuốc dân gian. Cuối năm 2000, khi thương lái Trung Quốc sang thu mua thảo quả khô với giá cao thì người dân ồ ạt trồng và diện tích cây thảo quả phát triển nhanh.
Thảo quả mang lại thu nhập cao cho nhiều hộ.Trung Lèng Hồ ( huyện Bát Xát ) là một trong những xã có diện tích quy hoạnh thảo quả lớn nhất tỉnh ( hơn 850 ha ). Cây thảo quả đã gắn bó với đồng bào những dân tộc bản địa Trung Lèng Hồ hàng chục năm qua, giúp nhiều mái ấm gia đình thoát nghèo, thậm chí còn vươn lên làm giàu. Gia đình ông Sùng A Su ( thôn Pờ Hồ, xã Trung Lèng Hồ ) trồng hơn 1 ha thảo quả, năm được mùa và giá tốt mang lại thu nhập khoảng chừng 70 – 80 triệu đồng. Đây là số tiền không nhỏ với người dân vùng cao, cao gấp hàng chục lần so với những cây truyền thống lịch sử như ngô, lúa trên cùng một diện tích quy hoạnh canh tác. Anh Su tâm sự : Cuối năm 2000, khi thảo quả trở thành sản phẩm & hàng hóa, người dân trong thôn đã lan rộng ra diện tích quy hoạnh trồng. Cây thảo quả liên tục được mùa, giá tốt nên người dân chúng tôi vui lắm vì có nguồn thu nhập cao mà không khó khăn vất vả như cấy lúa, trồng ngô. Cây thảo quả giúp nhiều hộ trong thôn thoát nghèo, có của ăn của để và shopping được ti vi, xe máy, xây nhà …Gia đình anh Thào Sinh ở thôn Pờ Hồ ( xã Trung Lèng Hồ ) trồng khoảng chừng 6 ha thảo quả, năm nay thu được 64 bao, tương tự 3 tấn thảo quả khô. Với giá cả 135 – 140 nghìn đồng / kg thảo quả khô, mái ấm gia đình anh thu về gần 400 triệu đồng. “ Nếu không có cây thảo quả thì không biết khi nào mái ấm gia đình tôi mới thoát nghèo và có đời sống như ngày thời điểm ngày hôm nay. Gần 400 triệu đồng tiền bán thảo quả năm nay giúp mái ấm gia đình tôi thiết kế xây dựng được ngôi nhà khang trang ”, anh Sinh nói .Xã Hoàng Liên ( thị xã Sa Pa ) hiện có hơn 836 ha thảo quả, chiếm gần 50 % diện tích quy hoạnh thảo quả trồng trong rừng đặc dụng của Vườn Quốc gia Hoàng Liên. Theo thống kê, 90 % hộ trên địa phận trồng thảo quả, đây là cây xanh chính trong tăng trưởng kinh tế tài chính của dân cư. Nhờ trồng thảo quả mà nhiều hộ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu, như Má A Lờ ( thôn Cát Cát ) thu khoảng chừng 90 triệu đồng / năm ; Hạng A Sủng ( thôn Sín Chải ) thu hơn 100 triệu đồng / năm …Cây thảo quả mang lại giá trị kinh tế tài chính cao nên từ chỗ mỗi nhà trồng vài chục khóm, đến nay có những nhà trồng hàng chục ha. Dưới những tán rừng già, rừng phòng hộ ở những địa phương, không khó để thấy cây thảo quả. Tổng diện tích thảo quả trên địa phận tỉnh hiện khoảng chừng 12.477 ha ( 80 % diện tích quy hoạnh đã cho thu hoạch ) với 12.438 hộ trồng, trong đó 4.588 ha trồng dưới tán rừng đặc dụng, 7.889 ha trồng dưới tán rừng phòng hộ. Các địa phương có diện tích quy hoạnh lớn là Bát Xát ( 4.259 ha ), Sa Pa ( 3.872 ha ), Văn Bàn ( 2.776 ha ) …
Quá trình sấy thảo quả phải chặt hạ nhiều cây rừng làm củi.
Tác động xấu từ canh tác thảo quả
Thảo quả là cây lâm sản ngoài gỗ, dược liệu có giá trị kinh tế tài chính cao. Tuy nhiên, do đặc tính của cây thảo quả là sống dưới tán rừng, thích hợp ở nơi có ánh sáng tán xạ nên nếu để độ tán che quá cao, cây sẽ thiếu ánh nắng mặt trời và không tăng trưởng được, nếu nắng quá cũng khiến cây bị chết úa. Trong quy trình trồng và chăm nom thảo quả, người dân phát dọn những cây nhỏ, cây tái sinh và lớp thực bì, chỉ để lại những cây to, tán rộng làm tàn che cho cây. Hành động này làm những cây tái sinh, lớp thực bì tự nhiên không có thế hệ tiếp nối ; khi những cây to già cỗi, gãy đổ thì diện tích quy hoạnh rừng biến mất. Về mặt lâm học, trong rừng tự nhiên có 4 thế hệ cây, gồm : Cây thành thục, kế cận, dự trữ, tái sinh .Hành động của người dân khi canh tác thảo quả làm mất đi 3 lớp cây kế cận, chỉ còn cây thành thục, dẫn đến mất những thế hệ cây rừng tái sinh tự nhiên và ảnh hưởng tác động đến đa dạng sinh học .
Toàn bộ diện tích trồng cây thảo quả đều ở trong rừng nên để tiện cho việc chăm sóc, thu hoạch, người dân phải dựng lều, lán nghỉ lại trong rừng. Các hộ thường ở lại trong rừng khoảng 7 – 10 ngày để chăm sóc thảo quả. Cùng với đó, do thảo quả tươi khá nặng nên để tiết kiệm sức, người dân thường sấy khô, sau đó mới vận chuyển về nhà. Được biết, cứ 10 kg thảo quả tươi sau khi sấy được 2 kg thảo quả khô. Quá trình sấy mất khoảng 3 ngày, 3 đêm liên tục. Để sấy được thảo quả không thể tránh khỏi việc người dân chặt hạ cây rừng để làm củi. Đặc biệt, khi người dân ở lại trong rừng để canh tác thảo quả sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến rừng như săn bắt động vật làm thức ăn, sử dụng lửa gây cháy rừng…
Xem thêm: Cây sồi cổ thụ được quyền sở hữu đất
Đối với Vườn Quốc gia Hoàng Liên ( Sa Pa ), việc trồng thảo quả và sống sót những lều, lán hoạt động và sinh hoạt, sấy thảo quả còn làm mất đi tính hoang sơ, vẻ đẹp tự nhiên của những khu rừng thuộc tuyến du lịch sinh thái xanh Fansipan, khu du lịch suối Vàng – thác Tình Yêu … gây ảnh hưởng tác động đến những hoạt động giải trí lôi cuốn khách du lịch của Vườn Quốc gia Hoàng Liên cũng như thị xã Sa Pa .Diện tích cây thảo quả ở Tỉnh Lào Cai lớn, mỗi năm mang lại thu nhập hàng trăm tỷ đồng cho người dân. Tuy nhiên, đây chỉ là những quyền lợi trước mắt, để lại hậu quả trong sự tăng trưởng vững chắc của những khu rừng tự nhiên và rừng phòng hộ. Giải pháp vừa bảo vệ thu nhập cho người dân, vừa bảo vệ những khu rừng là yên cầu cấp bách với những cấp, những ngành, những địa phương của tỉnh .( Theo Báo Tỉnh Lào Cai )
Source: https://dolatrees.com
Category: Cây
