Bột tắm từ cây đơn đất: Đánh thức tiềm năng một loài dược liệu quý

Author:

Category:

Những điều tra và nghiên cứu về cây đơn đất của PGS.TS. Phạm Thế Chính và tập sự ở trường ĐH Khoa học, ĐH Thái Nguyên đã phân phối góc nhìn khoa học khá đầy đủ hơn về một loài thảo dược quý đang dần mai một – cây đơn đất. Sản phẩm được bào chế từ cây đơn đất đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền sáng tạo và sớm tìm được đối tác chiến lược kinh doanh thương mại hóa .

PGS Phạm Thế Chính cùng tập sự trong phòng thí nghiệm .

Gợi mở từ bài thuốc tắm dân gian

Từ nhiều năm nay, người dân ven biển đồng bằng Bắc Bộ vẫn có thói quen dùng các loại cây lá khác nhau để trị hăm da, chống mụn nhọt và làm lành các vết thương nhỏ trên da trẻ sơ sinh. Một trong những loài thảo dược đó là cây đơn đất (tên khoa học là Wedelia chinensis Merr) – loài cây hoang dại cùng chi Wedelia, họ cúc Asteraceae với cây sài đất (Wedelia calendulacea), được di thực từ Ấn Độ, Trung Quốc sang Việt Nam. Kinh nghiệm cho thấy, cây đơn đất có khả năng kháng khuẩn tốt nhưng vẫn dịu nhẹ, không làm ảnh hưởng đến làn da nhạy cảm và sức khỏe trẻ nhỏ. Cũng có vài bài thuốc dân gian khác dùng cây đơn đất trị cảm, sốt và bệnh gan.

Tuy nhiên, giữa một bài thuốc “ truyền miệng ” dân gian và một phương pháp được khoa học kiểm chứng vẫn còn khoảng cách rất lớn mà nhà nghiên cứu cần phải làm rõ, không riêng gì để xác nhận sự bảo đảm an toàn mà còn góp thêm phần nâng cao giá trị sử dụng của những loài thảo dược. Đó là điều PGS.TS. Phạm Thế Chính và tập sự tại trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên tâm lý từ lâu .

Ngoài ra, do thương lái quốc tế thu mua và khai thác quá mức nên cây đơn đất trong tự nhiên lúc bấy giờ không còn nhiều, đa phần chỉ còn trong 1 số ít vườn thuốc ở Tỉnh Thái Bình, Tỉnh Nam Định và Tỉnh Ninh Bình. PGS.TS. Phạm Thế Chính cho rằng, “ cần phải có nghiên cứu và điều tra để chứng tỏ giá trị và bảo tồn cây đơn đất. Cách tốt nhất vẫn là tìm một phương pháp đơn thuần, hiệu suất cao cao để thương mại kinh doanh hóa cây dược liệu này, giúp người dân có thu nhập từ chính cây thuốc địa phương ” .

Từ tâm lý trên, tích hợp với những kinh nghiệm tay nghề dân gian, anh và PGS.TS. Phạm Thị Thắm ( Đại học Công nghiệp Thành Phố Hà Nội ) đã quyết định hành động điều tra và nghiên cứu về bột tắm dược liệu từ cây đơn đất .

Qua quy trình tìm đọc những tài liệu tương quan về cây đơn đất, anh nhận thấy, “ lúc bấy giờ, ở Nước Ta chưa có nhiều nghiên cứu và điều tra về cây này, trong khi trên quốc tế có Trung Quốc, Ấn Độ nghiên cứu và điều tra rất kỹ. Tuy nhiên, hầu hết những khu công trình của họ đều tập trung chuyên sâu vào công dụng bảo vệ gan là chính ”. Bởi vậy, kể từ năm 2010, anh và tập sự mở màn điều tra và nghiên cứu hoạt tính sinh học của tinh dầu đơn đất để tìm ra cơ sở khoa học của những bài thuốc tắm dân gian chứa đơn đất .

Khi bắt tay vào việc, có rất nhiều yếu tố phát sinh, có những yếu tố tưởng chừng đơn thuần như định danh khoa học cây đơn đất. “ Chúng tôi gửi mẫu định danh khoa học nhưng hiệu quả lại cho ra những tên khoa học khác nhau, sau cuối phải địa thế căn cứ theo cách định danh của một nhóm Ấn Độ đã công bố về cây này ”, PGS. tiến sỹ Phạm Thế Chính nhắc đến những tỉ mỉ thiết yếu của người làm nghiên cứu và điều tra về dược liệu. Đây chỉ là một trong nhiều yếu tố mà những nhà nghiên cứu trẻ cần xử lý. “ Đầu tiên là thiếu mẫu điều tra và nghiên cứu. Chúng tôi phải mượn đất của dân cư để nhân giống. Thứ hai là thiếu kinh phí đầu tư và trang thiết bị, nhóm nghiên cứu và điều tra phải đi mượn hoặc tự góp kinh phí đầu tư mua dần ”, PGS.TS. Phạm Thế Chính kể lại về những điều mà anh và tập sự gặp phải trong quá trình đầu điều tra và nghiên cứu .

Sự dữ thế chủ động xoay xở, tìm kiếm giải pháp trong toàn cảnh còn nhiều khó khăn vất vả đã giúp những nhà nghiên cứu gặt hái được nhiều hiệu quả sau một quy trình dài điều tra và nghiên cứu về cây đơn đất : khởi đầu từ đề tài cơ sở năm 2010 cho tới đề tài cấp trường năm năm ngoái. Nhóm điều tra và nghiên cứu của PGS.TS Phạm Thế Chính và PGS.TS Phạm Thị Thắm đã phát hiện ra dịch chiết, tinh dầu từ hàng loạt thân, rễ cây đơn đất đều có năng lực kháng khuẩn rất mạnh, đặc biệt quan trọng là với những chủng vi trùng hoàn toàn có thể gây viêm nhiễm nguy hại với trẻ nhỏ như S. aureus và B. subtilis, trong đó, tinh dầu cây đơn đất có hoạt tính mạnh với chủng vi trùng B. Subtilis với giá trị IC50 = 17,34 ( mg / ml ). Thậm chí, ngay cả những cặn chiết cũng có năng lực ức chế mạnh trực khuẩn S. arenus ở nồng độ IC50 = 52,7 μg / ml và B. subtililis ở nồng độ IC50 = 159,1 μg / ml. Hơn nữa, cặn chiết và tinh dầu của những bộ phận cây đơn đất đều có tính chống oxy hóa ở nồng độ IC50 = 198,6 μg / ml. “ Chúng tôi đã phân lập và xác lập cấu trúc của nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học mạnh làm cơ sở kiến thiết xây dựng tiêu chuẩn để nhìn nhận và kiểm nghiệm hoạt tính của bột tắm sau này ”, anh nói .

Những thông tin mê hoặc đó đã giúp nhóm nghiên cứu và điều tra có được những khu công trình tiên phong về cây đơn đất từ Nước Ta với một công bố trên tạp chí ISI và ba 3 công bố trên tạp chí trong nước ( PGS.TS. Phạm Thị Thắm đồng tác giả với nhóm của Viện Hóa sinh biển, VAST ) .

Bên cạnh đó nhóm điều tra và nghiên cứu đã sớm triển khai những thủ tục ĐK bảo lãnh quyền sở hữu trí tuệ để bảo vệ có địa thế căn cứ pháp lý khai thác thương mại hiệu quả nghiên cứu và điều tra của mình .

Nhóm nghiên cứu ký kết chuyển giao công nghệ để sản xuất bột tắm dược liệu.

Hành trình từ bảo lãnh đến thương mại hóa sáng chế

Dựa trên những tài liệu thu được sau gần 6 năm điều tra và nghiên cứu ( 2010 – năm nay ), PGS.TS. Phạm Thế Chính và tập sự đã yêu cầu một quá trình sản xuất bột tắm từ cây đơn đất tối ưu, bảo vệ giữ được những hoạt chất quý : sau khi được thu hoạch và giải quyết và xử lý thật sạch, cây đơn đất được phơi khô từng bộ phận rễ, thân, lá và hoa trong 18 tiếng ( mỗi ngày 6 tiếng từ 9-15 h ) dưới điều kiện kèm theo ánh nắng liên tục hoặc sấy ở nhiệt 45 °C – mức nhiệt tương thích để mẫu sản phẩm không bị mốc hoặc bay hơi tinh dầu. Các bộ phận cây sẽ được nghiền, trộn với vận tốc nghiền từ 4000 – 4500 vòng / phút và theo tỉ lệ khối lượng 5 % bột rễ cây, 0,5 % bột hoa cây và 94,5 % bột thân và lá cây đơn đất ; bước ở đầu cuối là đóng gói vào túi lọc .

Thoạt nhìn, quy trình tiến độ trên có vẻ như đơn thuần nhưng trên trong thực tiễn, để tìm ra những điều kiện kèm theo đơn cử từ khâu sơ chế tới phối trộn sao cho loại sản phẩm đạt hiệu suất cao cao nhất, anh và tập sự đã phải thực thi rất nhiều điều tra và nghiên cứu nhìn nhận hoạt tính theo thời hạn thu hái, điều kiện kèm theo bào chế như vận tốc nghiền, nhiệt độ nghiền, nhiệt độ, … Đơn cử như thời hạn phơi sấy dược liệu, nếu không đủ lâu theo công thức trên sẽ không bảo vệ được độ khô của dược liệu, nhưng nếu lâu hơn sẽ làm bay hơi tinh dầu có trong cây đơn đất và oxy hóa một số ít hoạt chất, làm giảm chất lượng loại sản phẩm .

Với tính phát minh sáng tạo và giá trị ứng dụng cao, quá trình sản xuất bột tắm dược liệu từ cây đơn đất của PGS.TS. Phạm Thế Chính và PGS.TS. Phạm Thị Thắm đã được Cục Sở hữu trí tuệ ( Bộ KH&CN ) cấp bằng độc quyền sáng tạo vào năm 2020. Để trấn áp chất lượng và tránh hàng giả, nhóm nghiên cứu và điều tra cũng công bố một tiêu chuẩn cơ sở TCCS 02 : năm nay / ĐHKH về gia công và bào chế mẫu sản phẩm bột tắm từ cây đơn đất .

Tưởng chừng bằng bản quyền sáng tạo là yếu tố bảo vệ đầu ra cho mẫu sản phẩm, tuy nhiên trong thực tiễn “ những ngày đầu tìm doanh nghiệp nhận chuyển giao rất khó khăn vất vả, vì đây là mẫu sản phẩm mới, đối tượng người dùng người mua hẹp nên không nhiều công ty mặn mà ”, PGS.TS. Phạm Thế Chính kể lại. “ Mọi người thường thích những loại sản phẩm nhanh như sữa tắm, còn bột tắm thì phải đun nước, nhắc đến đun là mọi người ngại rồi ”, PGS.TS. Phạm Thị Thắm nói. Vậy làm thế nào để hai bên “ bắt tay ” với nhau ? Hiệu quả của mẫu sản phẩm và sự nhạy bén với thị trường của nhóm điều tra và nghiên cứu là yếu tố quan trọng để thuyết phục doanh nghiệp. “ Mình nói thẳng luôn với họ, mẫu sản phẩm có phản hồi tốt nhưng giá nguồn vào cao, khó phân phối lớn, chỉ làm vừa phải thì ổn, làm lớn sẽ thua lỗ ”, chị nói .

Sau những nỗ lực như vậy, đến năm 2017, loại sản phẩm bột tắm dược liệu từ cây đơn đất đã được chuyển giao cho công ty TNHH TM và DV XNK An Đức và hiện đang được phân phối ở những hiệu thuốc và 1 số ít địa chỉ trên facebook, những website bán hàng trực tuyến như Shopee, Sendo. Rất nhiều phản hồi phản hồi của người dùng bột tắm này cho con nhỏ cho biết “ đã sạch hết những nốt mẩn ngứa ”, “ tắm xong mùa hè cũng không bị rôm sảy ”, thậm chí còn có người bị viêm da cơ địa lâu năm, sau khi dùng “ đã khỏi trọn vẹn, tay không còn bị nứt nẻ ” .

Sản phẩm bột tắm dược liệu đơn đất của PGS.TS. Phạm Thế Chính và PGS.TS. Phạm Thị Thắm đã được thương mại hóa trên thị trường.

Thành công của bột tắm dược liệu không chỉ là cơ sở để PGS.TS. Phạm Thế Chính tạo ra những loại sản phẩm mới như mặt nạ dưỡng da từ bột đơn đất, “ hiện đã được thương mại kinh doanh hóa và cũng nhận được phản hồi rất tốt từ người tiêu dùng ”. Để có được sự thành công xuất sắc từ điều tra và nghiên cứu đến kinh doanh thương mại hóa loại sản phẩm, nhóm tác giả đã sử dụng hữu hiệu công cụ sở hữu trí tuệ để tạo nguồn vốn tái đầu tư vào hoạt động giải trí nghiên cứu và điều tra. Trên hết, “ những tác dụng ứng dụng giúp chúng tôi ‘ nuôi ’ điều tra và nghiên cứu cơ bản, có điều kiện kèm theo thực thi nhiều điều tra và nghiên cứu chuyên nghiệp hơn về cây đơn đất trong lúc kinh phí đầu tư góp vốn đầu tư còn eo hẹp ”, anh nói về giá trị mà những loại sản phẩm ứng dụng như bột tắm từ cây đơn đất đem lại cho mình và tập sự .

Năm nay, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) đã chọn thông điệp kỷ niệm Ngày sở hữu trí tuệ thế giới là “Innovate for a Green Future – Đổi mới sáng tạo vì một tương lai xanh” với mục tiêu tạo ra một chiến dịch lấy đổi mới sáng tạo và các quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) hỗ trợ cho đổi mới sáng tạo làm trung tâm của những nỗ lực tạo ra một tương lai xanh. Báo KH&PT trân trọng giới thiệu loạt bài về chính sách phát triển tài sản SHTT, giới thiệu các sáng chế, giải pháp hữu ích đã được bảo hộ và ứng dụng vào thực tiễn nhằm góp phần phát triển bền vững và mở ra con đường dẫn đến tương lai xanh cho đất nước.

Source: dolatrees.com
Category: Cây

Đàm Minh Đứchttps://dolatrees.com
Tôi là Đàm Minh Đức người đã từng gắn bó và nghiên cứu rất nhiều năm trong ngành nông nghiệp. Trong đầu tôi luôn suy nghĩ về việc trồng cây gì và ăn quả gì để dân tộc Việt Nam bớt nghèo. Dolatrees là một Websites được viết từ những trải nghiệm thực tế và từ cái tâm của mình. Đây là một kênh bạn có thể tham khảo để nâng cao sức khỏe và cuộc sốc của bạn

Read More

Related Articles

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây