[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Cây cao lương (sorghums; Sorghum vulgare var) hay còn gọi là cây lúa miến, có nhiều giống như: Sorghum Sudanese, Sorghum halepense, Sorghum almum… Trong đó, Sorghum sudanese được gọi là cỏ Sudan, Sorghum halepense được gọi là cỏ Johnson, trồng nhiều ở Mỹ và Sorghum almum được gọi là cỏ Columbus trồng nhiều ở nam Mỹ, với mục đích làm thức ăn xanh cho gia súc và lấy hạt.
Bạn đang đọc: Trồng cây cao lương làm thức ăn cho bò
Đặc điểm cơ bản
Cao lương là cây xanh hàng năm, mỗi năm cho thu hoạch chất xanh từ 2 – 3 lứa chỉ với một lần trồng. Cây cao 2 – 3 mét, sinh trưởng nhanh, tăng trưởng tốt ở vùng nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt đới, tương thích với đất trồng có pH từ 5,0 – 8,5. Cây chống chịu tốt với điều kiện kèm theo ngoại cảnh bất lợi như lạnh, mặn, hạn … nên hoàn toàn có thể canh tác ở nhiều vùng sinh thái xanh khác nhau, đặc biệt quan trọng là những vùng có khí hậu khô. Thời gian sinh trưởng ngắn, từ 100 – 115 ngày, tuy nhiên hiệu suất chất xanh hoàn toàn có thể đạt trên 90 tấn / ha. Hạt cây được dùng làm thức ăn gia súc. Cao lương được trồng nhiều ở Mỹ, Ấn Độ, Nigeria, Trung Quốc, Mexico, Sudan và Argentina. Do thân có hàm lượng đường cao nên cây cao lương được dùng làm nguyên vật liệu chiết xuất ethanol sinh học .
Phát triển cây cao lương gặp khó vì chi phí hạt giống cao và phải gieo hạt mỗi năm
So với cây ngô thì cao lương trồng được trên đất nghèo dinh dưỡng và khô hạn hơn, thu cắt được 2 – 3 lứa, tuy nhiên hiệu suất hạt thấp hơn ngô. Một thí nghiệm so sánh hiệu suất chất xanh của ngô và cao lương tại vùng có lượng mưa 1.000 – 1.350 mm cho thấy, hiệu suất chất xanh của ngô đạt 25 tấn / ha, cao lương đạt 20 tấn / ha lần cắt đầu và 16,5 tấn / ha lần cắt thứ hai. Hạt cao lương gặp hạn hoàn toàn có thể ngủ chờ mưa sẽ mọc, tăng trưởng tốt trên độ cao trên 1.800 m. Giá trị dinh dưỡng của cây cao lương tương tự với cây bắp, cỏ sả, cỏ voi. Điểm bất lợi của cây là chúng chứa HCN ( hydrocyanic acid ), mức độ gây độc của HCN phụ thuộc vào vào giống, thời tiết, khoảng cách lứa cắt. Thí dụ vào mùa khô hạn, hàm lượng HCN trong thân lá cũng cao hơn. Cây tái sinh cắt sau 50 ngày hàm lượng HCN không đáng kể, cây cao lương sau ủ chua sẽ không còn HCN. Cây cao lương cũng hoàn toàn có thể gây độc nitrate cho bò vì chúng chứa KNO3 ( potassium nitrate ), đặc biệt quan trọng là sau khi bón phân nitrate. Nitrate trong thức ăn được đổi khác thành nitrite trong dạ cỏ, nó tích hợp với hemoglobin thành dạng methemoglobin làm cho hồng cầu không hề link và luân chuyển được oxy, bộc lộ ra niêm mạc tái xám, bò chửa hoàn toàn có thể bị sảy thai. Khi KNO3 vượt quá 1,0 – 1,5 % chất khô hoàn toàn có thể gây chết gia súc. ( M.A. barrett và P.J. Larkin, 1979 ) .
Đặc biệt, Sorghum sudanese so với những giống khác có hàm lượng HCN trong thân lá thấp hơn nên thích hợp cho trồng để ủ xanh và chăn thả .
Cao lương cũng từng được nhập về Nước Ta vào những năm đầu 1960 với tên gọi bo bo. Cây cao lương được trồng truyền kiếp ở những khu vực núi cao như Hà Giang, Cao Bằng, Tỉnh Lào Cai, Sơn La, Điện Biên, khu vực Tây Nguyên với mục tiêu thu hoạch hạt làm lương thực và thức ăn cho gia súc. Cây lớn nhanh, cho lượng chất xanh lớn hơn cây ngô, hàm lượng đường trong thân cao, lá không ráp, không có lông. Một số giống cao lương mới có năng lực tái sinh mạnh, trồng một vụ hoàn toàn có thể thu hoạch liên tục 2 – 4 lần. ( Phạm Văn Cường, năm ngoái ) .
Cây cao lương tại Việt Nam: Không như kỳ vọng
Xem thêm: Bộ 5 gói Hạt giống cây bắt mồi
Năm năm ngoái, một giống siêu cao lương ( super Sorghum ) dưới dạng hạt F1, được Công ty Sol Holding ( Nhật Bản ) trình làng trồng thử tại 1 số ít huyện của Đồng Nai. Theo ra mắt, một lần trồng sẽ cho thu cắt ba vụ trong năm, do cây sẽ tự tái sinh. Năng suất dự kiến vụ thứ nhất 120 – 130 tấn / ha, hiệu suất vụ hai, vụ ba sẽ giảm hơn so với vụ thứ nhất. Song thực tiễn, giống này trồng thử nghiệm tại Đồng Nai, hiệu suất vụ thứ nhất khoảng chừng 60 tấn / ha, vụ hai chỉ được 12 tấn / ha, ước tính cả 3 lứa cắt cao lắm đạt 100 tấn / ha. Ngân sách chi tiêu cho hạt giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cao hơn 50 % so với trồng bắp. Một kế hoạch đầy tham vọng của Đồng Nai là đến năm 2020 sẽ tăng trưởng 3.000 ha cây siêu cao lương ( năm năm nay diện tích quy hoạnh trồng siêu cao lương tại Đồng Nai là 1.000 ha ), và tập trung chuyên sâu ở bốn huyện Xuân Lộc, Cẩm Mỹ, Long Thành và Nhơn Trạch
Một giống cao lương mới do Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Hạt giống Việt ( Vietseed ) nhập từ Mỹ là giống Latte. Giống cao lương Latte do những Công ty thuộc vùng Herefort, bang Taxas, Hoa Kỳ chọn tạo từ tác dụng lai tạo giữa 2 dòng Sorghum bicolor và Sorghum sudanese. Hạt giống F1 được khảo nghiệm tại Trung tâm Nghiên cứu bò và đồng cỏ Ba Vì ( năm nay ) cho hiệu suất chất xanh lứa đầu ( 70 ngày sau gieo ) đạt trên 33 tấn / ha, cao hơn so với giống đối chứng là Sweet Jumbo. Năm năm ngoái, giống Latte cũng được khảo nghiệm tại trang trại của Công ty TH True Milk tại Nghĩa Đàn ( Nghệ An ) cho hiệu suất chất xanh lần cắt đầu ( sau gieo 40 – 50 ngày ) từ 43 – 52 tấn / ha. Giống hoàn toàn có thể cho thu hoạch 3 lứa / năm. Nếu chăm nom tốt, hiệu suất hoàn toàn có thể đạt trên 100 tấn / ha / năm ( cho 3 lứa thu hoạch ). Ưu điểm của giống Latte là lá nhiều, lá xanh từ gốc đến ngọn, lá mềm, không có lông và răng cưa như những giống cỏ Voi và VA-06 nên gia súc rất thích ăn. Thân cây mềm, gia súc hoàn toàn có thể ăn cả phần gốc, hoàn toàn có thể sử dụng làm cỏ ăn tươi hoặc ủ chua .
Cây cỏ Sweet Jumbo và Superdan
Đây là hai giống cỏ lai F1 ( cỏ lai cao lương ). Công ty CP Giống cây xanh miền Nam ( SSC ) nhập mỗi năm hàng trăm tấn hạt của 2 giống cỏ này từ Tập đoàn Advanta tại Úc. Cỏ đã trồng thử tại nhiều vùng trên cả nước, cỏ dễ trồng, dễ chăm nom, năng lực sinh trưởng mạnh, hiệu suất chất xanh từ 35 – 40 tấn / ha / lần / cắt, thân lá mềm và có độ ngọt cao hơn cỏ sả. Bắt đầu thu hoạch sau 5 tuần gieo hạt, cỏ tái sinh nhanh, 25 – 28 ngày cắt 1 lần. Một lần gieo hạt thu cắt được 3 – 4 lứa. Cỏ thích hợp cho ăn tươi và ủ xanh. Đây là 2 giống cỏ lai nên không thu hạt để giống trồng cho vụ sau .
Các giống cao lương và cỏ lai cao lương nói trên, hoàn toàn có thể cho hiệu suất chất xanh cao hơn so với cây ngô, tuy nhiên việc tăng trưởng chúng ra diện rộng vẫn gặp khó khăn vất vả vì phải gieo hạt mỗi năm và hạt giống F1 phải nhập từ quốc tế. Chi tiêu hạt giống cho mỗi lần trồng mới không hề nhỏ .
Đinh Văn Cải
Source: https://dolatrees.com
Category: Cây
