Mã tiền – Vị thuốc quý nhưng rất độc

Rate this post
Mã tiền là hạt quả đã chín già phơi khô của cây mã tiền ( Strychnos nuxvomica L. ), thuộc họ Mã tiền ( Loganiaceae ). Mã tiền chứa dầu béo, glycosid ( loganosid ), acid loganic, stigmasterin, cyloartenol và nhiều alcaloid : strychnin, brucin, vomicin, cloubrin, psedostrychnin, loganin …
Theo Đông y, mã tiền vị đắng, tính hàn, rất độc ; vào kinh can và tỳ. Có tính năng thông lạc chỉ thống, tiêu thũng tán kết. Dùng trừ phong thấp tý, ung thư sang độc, tổn thương sưng đau ; co rút tê dại, liệt. Liều dùng và cách dùng : 0,1 – 0,8 g. Dược liệu đã qua chế biến. Chú ý : Để tránh ngộ độc, khi uống những thành phẩm có mã tiền phải uống ở liều thấp nhất đến liều sử dụng được cho phép .
Một số bài thuốc có mã tiền :

Hoạt lạc, giảm đau: trị phong thấp, đau khớp hoặc khớp biến dạng.

Bài 1 : bột mã tiền chế 50 g, bột hương phụ tứ chế 13 g, bột mộc hương 8 g, bột địa liền 6 g, bột thương truật 20 g, bột quế chi 3 g, tá dược vừa đủ 1.000 viên. Ngày uống 4 viên, tối đa 6-8 viên. Mỗi đợt uống 50 viên thì nghỉ. Chữa tê thấp, đau nhức xương khớp .
Bài 2 : hạt mã tiền chế 380 g, xuyên ô chế 380 g, thảo ô chế 380 g, khương hoạt 380 g, ngưu tất 335 g, ma hoàng 335 g, độc hoạt 380 g, phụ tử chế 70 g, đương quy 335 g, mộc qua 335 g, nhũ hương 155 g, một dược 155 g. Nghiền chung thành bột mịn, lấy quế chi 125 g, sắc lấy nước đặc, làm thành hoàn bằng hạt đậu xanh. Trước khi đi ngủ, uống 4 g với nước đun sôi còn nóng. Trị đau nhức khớp lâu ngày không khỏi và cả khớp biến dạng .

Hạt mã tiền là thuốc quý trị phong thấp, tê bại chân tay, cắt cơn động kinh, … Tuy nhiên mã tiền rất độc, khi uống phải qua chế biến và dùng từ liều thấp nhất .

Cường cân khởi nuy (bền gân, khỏi mềm nhũn): trị tê bại cơ, gân, chân tay yếu mềm nhũn.

Bài 1 : hạt mã tiền 63 g, tỳ giải 63 g, ngưu tất 63 g, thịt rắn đen 63 g, tục đoạn 63 g, rết 63 g, dâm dương hoắc 63 g, đương quy 63 g, nhục thung dung 63 g, cẩu tích 63 g, mai mực 63 g, mộc qua 63 g, thỏ ty tử 80 g, tằm vôi 125 g. Bỏ riêng dâm dương hoắc sắc lấy nước để làm hoàn, những vị khác nghiền chung thành bột. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 0,8 – 1,5 g ( người yếu mệt giảm liều ), uống với nước sôi còn ấm. Trị di chứng của trẻ nhỏ tê bại .
Bài 2 : Hoàn trị tê liệt ( triệt thán hoàn ) : hạt mã tiền chế 30 g, xuyên khung 63 g, xích thược 63 g, đỗ trọng 63 g, xương bồ 63 g, đại hoàng 63 g, hồng hoa 63 g, quy vĩ 63 g, huyết kiệt 63 g, nhân hạt đà 63 g, nhũ hương 63 g, một dược 63 g, ngưu tất 63 g, manh trùng 8 g, thổ miết trùng 20 g, hài nhi trà 20 g, ma hoàng 20 g, bạch giới tử 20 g, trầm hương 12 g. Nghiền chung thành bột mịn, luyện với mật, làm thành hoàn 8 g. Mỗi lần uống 1/3 hoàn, sau đó tăng lên tới 50% cho đến 2 hoàn. Ngày uống 2 lần, uống với nước đun sôi. Nếu thấy có phản ứng rõ ràng thì thôi không uống tăng liều nữa. Tác dụng : Trị bị tê liệt, tê liệt do chấn thương .

Trừ phong, cắt cơn động kinh:

Bài thuốc : hạt mã tiền ( bỏ lông ngoài ) 32 g, dầu vừng 1.000 g, giun đất sấy khô 8 con ( nghiền thành bột ). Cho dầu vừng vào chảo đun sôi, thả hạt mã tiền vào, rán đến khi có màu đỏ tía, lấy ra, nghiền thành bột. Trộn với bột giun đất, lấy bột mì làm hồ, hoàn bằng hạt cải. Mỗi lần uống 0,35 – 1 g ( trẻ nhỏ giảm bớt liều ), uống lúc sắp đi ngủ với nước muối. Trị chứng điên giản co rút, lên cơn nhiều lần không khỏi .

Tan ứ, tiêu thũng: trị sưng nhọt độc, ung nhọt và thương tích do bị đánh, ngã…

Bài 1 : Hạt mã tiền chế, thanh mộc hương, sơn đậu căn, liều lượng như nhau. Nghiền thành bột. Thổi vào họng. Trị họng sưng đau .
Bài 2 : Hạt mã tiền, chỉ xác, liều lượng như nhau. Hạt mã tiền ngâm trong nước tiểu 49 ngày, vớt ra, cạo bỏ lông, thái lát, sao với đất vàng đến tồn tính. Chỉ xác ngâm trong nước tiểu 49 ngày, vớt ra, phơi khô, thái lát, sao tồn tính với đất vàng. Tất cả nghiền thành bột, trộn đều. Người lớn mỗi lần uống 1,2 – 2 g, uống với đường đỏ và rượu trắng ( biến hóa nhau ). Trị chấn thương sưng tụ do bị ngã, bị đánh. Trị vết thương do dao, búa chém và bỏng lửa : trộn với ít rượu đắp lên chỗ bỏng lửa, lấy bột thuốc rắc lên vết chém do dao, búa .

Kiêng kỵ: Người mất ngủ và di tinh cấm uống. Hạt mã tiền rất độc, nếu dùng theo đường uống phải qua chế biến và bào chế. Sau khi uống phải tránh gió. Nếu thấy ngộ độc (giật giật ở môi và các cơ; nặng hơn thấy ngáp, nước dãi chảy nhiều, nôn mửa, sợ ánh sáng, mạch nhanh và yếu…), có thể lấy nhục quế 8g sắc uống để giải độc.

Source: dolatrees.com
Category: Cây

Bài viết liên quan

Để lại ý kiến của bạn:

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *