Cây vọng cách thanh can, lợi sữa

Author:

Category:

Cây vọng cách còn có tên cách núi, cây cách ( Premna corymbosa Rottl. Ex Willd., họ cỏ roi ngựa ( Verbenaceae ), là cây vừa làm cảnh, vừa làm rau gia vị, vừa làm thuốc. Vì dáng cây, đặc biệt quan trọng là dáng cành của vọng cách rất đẹp, dễ tạo dáng uốn lượn, lá vọng cách phần nhiều xanh quanh năm, sắc tố và dáng của ngù hoa đã tạo ra một loại hoa lá cây cảnh sáng giá, được nhiều người yêu thích. Vọng cách thuộc loại cây gỗ nhỏ, chỉ cao khoảng chừng 2 – 7 m. Cành non vuông, đôi lúc có gai hoặc lông mịn. Cành già nhẵn, màu hơi nâu, có rãnh, có lỗ bì. Lá mọc đối, hình trái xoan, dài 14 – 16 cm, rộng 10 – 12 cm, đáy tròn hay hơi hình tim, mặt trên lá nhẵn bóng, mặt dưới có lông mịn trên các gân, mép lá nguyên hoặc hơi khía răng ở phía đầu lá. Khi vò, lá có mùi hăng hắc đặc biệt quan trọng. Cụm hoa mọc ở đầu cành thành ngù dài 12 – 20 cm, có lông mịn, hoa nhỏ màu trắng hay lục nhạt. Tràng có lông ở mặt ngoài, ống hình tròn trụ. Quả hạch hình cầu hay hình trứng, khi chín có màu đen. Ở nước ta, vọng cách có ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, Nam Bộ, Trung du và Tây Nguyên … ; hiện được trồng nhiều ở Tỉnh Nam Định, Thành Phố Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng Đất Cảng, Tỉnh Thái Bình … Vọng cách có tới 15 loài, trong đó có 4 – 5 loài được dùng làm thuốc, thu hái lá quanh năm, tốt nhất là vào vụ xuân – hè, phơi khô, dữ gìn và bảo vệ để dùng dần .

Lá cây vọng cách là vị thuốc giúp thanh can sáng mắtVề thành phần hóa học: lá và hoa vọng cách có tinh dầu, mùi thơm hăng hắc. Trong toàn cây, kể cả lá, thân và rễ vọng cách đều chứa hợp chất iridoid (premcoryosid), flavonoid, polysaccharid, đường khử… Ở vỏ thân còn có alcaloid: premnin, garianin và một isoxasol alcaloid là premnazol. Lá, thân và rễ vọng cách đều chứa nhiều Se, Mg, Fe, Mn, K… có lợi cho sức khỏe.

Theo y học cổ truyền, vọng cách có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh can sáng mắt, tiêu độc, bổ can, tỳ, thông kinh, hoạt lạc, tán kết ứ, giảm sốt, lợi sữa, lợi tiểu, lợi tiêu hóa. Sau đây là một số cách dùng vọng cách làm thuốc:

– Dùng lá bánh tẻ làm gia vị, ăn cùng với nem, chạo, … để tạo cảm xúc vừa đắng nhẹ vừa thơm ngon, lại có công dụng đề phòng đau bụng, sôi bụng, tiêu chảy .

– Đau bụng lỵ, đau quặn bụng, nhất là khi đại tiện: lấy 40g lá tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt, uống ngày 2 lần, trước bữa ăn khoảng 1 giờ. Uống hằng ngày đến khi các triệu chứng thuyên giảm. Cũng có thể lấy lá khô (20-30g), 20g cỏ sữa, sắc uống hằng ngày. Trẻ em, tùy tuổi giảm lượng, có thể pha thêm chút đường cho dễ uống.

– Viêm gan vàng da : lá vọng cách 40 g, nhân trần 50 g, diệp hạ châu 20 g, cam thảo 12 g. Sắc uống ngày 1 thang, uống vài tuần lễ, tới khi các triệu chứng thuyên giảm .

– Phụ nữ sau sinh, da bị vàng, kém ăn: lá vọng cách, nhân trần, lá cối xay mỗi vị 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

– Tắc tia sữa : lá vọng cách hoặc phối hợp với lá bồ công anh mỗi thứ 30 – 40 g, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt cho uống. Bã đắp ngoài, ngày 1 lần. Làm nhiều ngày tới khi các triệu chứng thuyên giảm .
– Sau đẻ ít sữa hoặc các trường hợp tiểu tiện khó khăn vất vả : lá vọng cách 30 g, sắc uống hoặc phối hợp với thông thảo 12 g, sắc uống ngày 1 thang, tới khi các triệu chứng thuyên giảm .
GS.TS. Phạm Xuân Sinh

Source: dolatrees.com
Category: Cây

Đàm Minh Đứchttps://dolatrees.com
Tôi là Đàm Minh Đức người đã từng gắn bó và nghiên cứu rất nhiều năm trong ngành nông nghiệp. Trong đầu tôi luôn suy nghĩ về việc trồng cây gì và ăn quả gì để dân tộc Việt Nam bớt nghèo. Dolatrees là một Websites được viết từ những trải nghiệm thực tế và từ cái tâm của mình. Đây là một kênh bạn có thể tham khảo để nâng cao sức khỏe và cuộc sốc của bạn

Read More

Related Articles

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây