Cây cà chua

Tên tiếng anh / Tên khoa học :
Tomato

Tên khoa học: Lycopersicum esculentum Miller

Họ cà: Solanacea

Danh pháp hai phần: Solanum lycopersicum L.

Nguồn gốc: Nam Mỹ

Cây cà chua ở Việt Nam: Ở nước ta việc phát triển trồng cà chua còn có ý nghĩa quan trọng về mặt luân canh, tăng vụ và tăng năng suất trên đơn vị diện tích, do đó cà chua là loại rau được khuyến khích phát triển. Tuy nhiên, việc trồng cà chua chưa được phát triển mạnh theo mong muốn vì cà chua trồng trong điều kiện nóng và ẩm ở nước ta dễ mắc nhiều bệnh gây hại đáng kể như héo tươi, virus,… khó phòng trị. Ngoài ra mùa hè vùng nhiệt đới làm cà kém đậu trái vì nhiệt độ cao nên hạt phấn bị chết (bất thụ).

Mô tả sơ bộ cây cà chua

Cà chua là cây hằng niên, tuy nhiên trong điều kiện kèm theo tối hảo nhất định cà hoàn toàn có thể là cây nhiều năm .

Rễ: Rễ chùm, ăn sâu và phân nhánh mạnh, khả năng phát triển rễ phụ rất lớn. Trong điều kiện tối hảo những giống tăng trưởng mạnh có rễ ăn sâu 1 – 1,5m và rộng 1,5 – 2,5m vì vậy cà chua chịu hạn tốt. Khi cấy rễ chính bị đứt, bộ rễ phụ phát triển và phân bố rộng nên cây cũng chịu đựng được điều kiện khô hạn. Bộ rễ ăn sâu, cạn, mạnh hay yếu đều có liên quan đến mức độ phân cành và phát triển của bộ phận trên mặt đất, do đó khi trồng cà chua tỉa cành, bấm ngọn, bộ rễ thường ăn nông và hẹp hơn so với điều kiện trồng tự nhiên.

Thân: Thân tròn, thẳng đứng, mọng nước, phủ nhiều lông, khi cây lớn gốc thân dần dần hóa gỗ. Thân mang lá và phát hoa. Ở nách lá là chồi nách. Chồi nách ở các vị trí khác nhau có tốc độ sinh trưởng và phát dục khác nhau, thường chồi nách ở ngay dưới chùm hoa thứ nhất có khả năng tăng trưởng mạnh và phát dục sớm so với các chồi nách gần gốc.

Tùy năng lực sinh trưởng và phân nhánh những giống cà chua được chia làm 4 dạng hình :
– Dạng sinh trưởng hữu hạn ( determinate )
– Dạng sinh trưởng vô hạn ( indeterminate )
– Dạng sinh trưởng bán hữu hạn ( semideterminate )
– Dạng lùn ( dwart )

Lá: Lá thuộc lá kép lông chim lẻ, mỗi lá có 3 – 4 đôi lá chét, ngọn lá có 1 lá riêng gọi là lá đỉnh. Rìa lá chét đều có răng cưa nông hay sâu tùy giống. Phiến lá thường phủ lông tơ. Đặc tính lá của giống thường thể hiện đầy đủ sau khi cây có chùm hoa đầu tiên.

Hoa: Hoa mọc thành chùm, lưỡng tính, tự thụ phấn là chính. Sự thụ phấn chéo ở cà chua khó xảy ra vì hoa cà chua tiết nhiều tiết tố chứa các alkaloid độc nên không hấp dẫn côn trùng và hạt phấn nặng không bay xa được. Số lượng hoa trên chùm thay đổi tùy giống và thời tiết, thường từ 5 – 20 hoa.

Trái: Trái thuộc loại mọng nước, có hình dạng thay đổi từ tròn, bầu dục đến dài. Vỏ trái có thể nhẵn hay có khía. Màu sắc của trái thay đổi tùy giống và điều kiện thời tiết. Thường màu sắc trái là màu phối hợp giữa màu vỏ trái và thịt trái

Quá trình chín của trái chia làm 4 thời kỳ :
+ Thời kỳ trái xanh : Trái và hạt tăng trưởng chưa trọn vẹn, nếu đem dấm trái không chín, trái chưa có mùi vị, sắc tố đặc trưng của giống .
+ Thời kỳ chín xanh : Trái đã tăng trưởng khá đầy đủ, trái có màu xanh sáng, keo xung quanh hạt được hình thành, trái chưa có màu hồng hay vàng nhưng nếu đem dấm trái bộc lộ sắc tố vốn có .
+ Thời kỳ chín vàng : Phần đỉnh trái Open màu hồng, xung quanh cuống trái vẫn còn xanh, nếu mẫu sản phẩm cần chuyên chở đi xa nên thu hoạch lúc nay để trái chín từ từ khi chuyên chở .
+ Thời kỳ chín đỏ : Trái Open sắc tố vốn có của giống, sắc tố biểu lộ trọn vẹn, hoàn toàn có thể thu hoạch để ăn tươi. Hạt trong trái lúc nay tăng trưởng vừa đủ hoàn toàn có thể làm giống .

Hạt: Hạt cà nhỏ, dẹp, nhiều lông, màu vàng sáng hoặc hơi tối. Hạt nằm trong buồng chứa nhiều dịch bào kiềm hãm sự nảy mầm của hạt. Trung bình có 50 – 350 hạt trong trái. Trọng lượng 1000 hạt là 2,5 – 3,5g.

Dinh dưỡng trong quả cà chua

Theo bảng nghiên cứu và phân tích thành phần hoá học của Viện vệ sinh dịch tễ ( Bộ Y tế ), trong 100 g cà chua có 94 g nước, 0,6 g protit, 4,2 g gluxit, 0,8 g xenlulô, 0,4 g tro, 12 mg canxi, 26 mg photpho, 1,4 mg sắt, những loại vitamin caroten, vitamin B1, B2. PP, C. .. cung ứng được 20 kcal .
Quả cà chua chín có màu đỏ tươi tạo màu đẹp và sự ngon miệng cho những món ăn. Màu đỏ này còn cho thấy hàm lượng vitamin A vạn vật thiên nhiên trong cà chua cao, trung bình chỉ cần 100 g cà chua chín còn tươi sẽ phân phối được 13 % nhu yếu hằng ngày về vitamin A, cũng như những vitamin B6, vitamin C. Ngoài ra còn có những vitamin B1, B2, PP. ..
Các chất khoáng vi lượng có trong cà chua như canxi, sắt, kali, photpho, magnesium, lưu huỳnh, nickel, cobalt, iôt, những axit hữu cơ dưới dạng muối citrat và tuỳ theo môi trường tự nhiên trồng, trong cà chua hoàn toàn có thể có cả đồng, molibden. Chính nhờ những yếu tố này, cà chua được coi là một thức ăn giàu chất dinh dưỡng, dễ tiêu hoá, tăng cường sức đề kháng của khung hình .

Dược tính của quả cà chua chín

Lycopen được chứng mình hoàn toàn có thể bảo vệ cơ thế chống lại quy trình oxi hóa trong nhiều nghiên cứu và điều tra dịch tễ học. Cà chua là nguồn nhiều Lycopen, tiêu thụ cà chua hoàn toàn có thể làm giảm rủi ro tiềm ẩn ung thư vú, ung thư đầu và cổ, hoàn toàn có thể chống lại rất mạnh những bệnh thoái hóa thần kinh. Uống nước sốt cà chua xay nhuyễn là giúp trị những triệu chứng bệnh tiểu đường. Tiêu thụ cà chua còn giúp mang lại quyền lợi cho việc giảm nguy cơ tim mạch và bệnh tương quan đến tiểu đường loại 2 .

Ngộ độc (độc tính) của cà chua

+ Quả cà chua : Trước đây đã có thời kỳ cà chua bị coi là loại quả độc vì khi cà chua còn xanh có chứa một loại ancaloid độc tên là solanin, nhưng khi cà chua chín, chất độc này không còn nữa. Vì vậy, tuyệt đối không ăn cà chua còn xanh, hoàn toàn có thể bị ngộ độc nguy hại. Nếu có điều kiện kèm theo, ăn cà chua chín cây tốt hơn là cà chua hái xanh rồi ủ chín tự tạo .
Không nên ăn cà chua sống. Nếu cần ăn, phải rửa cà chua thật kỹ nhiều lần như rửa rau sống, rồi dùng nước sôi rửa sạch lần cuối cho bảo đảm an toàn trước khi ăn. Người bị sỏi mật tuyệt đối không ăn cà chua sống vì lượng axit hữu cơ có trong cà chua sống tương đối lớn, hoàn toàn có thể gây co thắt túi mật .

+ Lá và thân cây cà chua có chứa atropine, tomatine và alkloid tropane là độc hại nếu nuốt phải.

Admin tổng hợp từ: Wikipedia, Bee, caab.ctu.edu.vn

Xem thêm chủ đề :cây cà chua

Source: dolatrees.com
Category: Cây