Tuổi thơ và hoa gai bia trắng

Tản văn

Ngày tôi còn nhỏ, ở quê không ai gọi loài cây có gai sắc nhọn, mọc thành bụi, trồng làm hàng rào quanh nhà ấy là xương rồng mà gọi đó là cây gai bia. Tôi có quá nhiều kỷ niệm với loài cây này, gắn bó với nó suốt thuở ấu thơ.

Cây gai bia quê tôi hoàn toàn có thể phát hiện bất kỳ đâu, đơn thuần vì người ta trồng làm hàng rào. Gai bia thân thẳng, có nhiều nhánh tròn hình gù. Gai mọc ra ở thân tua tủa, sắc nhọn, màu nâu, sơ ý bị gai bia đâm chẳng những chảy máu nhiều mà còn bị đau nhức kinh điển. Gai mọc ở những nhánh hình gù thì giống như lông tơ. Gai bia tăng trưởng vào mùa mưa, cao hơn đầu người. Nhà nào trồng gai bia làm hàng rào thì trâu, bò đều không phá rào vào được .

Tại sao tôi có nhiều kỷ niệm với loài cây gai góc, chỉ trồng làm hàng rào này? Là vì, dưới chân hàng rào gai bia lũ dế đá thích cư ngụ, chúng làm hang để ở và sinh sản. Hang dế làm dưới gốc cây gai bia thì trẻ con bó tay, không đào hang bắt dế được. Lại có những chú dế, hoặc cả cặp vợ chồng dế không làm hang để ở mà thích cuộc sống… di cư, lưu động. Chúng bò loanh quanh thân cây gai bia và chạy trốn, đố ai bắt được.

Nhưng tôi thì bắt được, kể cả đào hang. Những dũng sĩ dế đá thường cất tiếng gáy lảnh lót vào lúc trời còn mờ sương. Tôi không cần cuốc mà chỉ cần một con dao phay, đi mọp người, nhẹ nhàng lần bước theo tiếng dế gáy để tới được cái hang sâu của chú dế cạnh gốc cây gai bia. Dế gáy thì ở trên miệng hang, thấy bóng người tới gần thì xếp cánh chui tọt xuống hang. Chỉ có cách đào và kinh nghiệm tay nghề chận ngách để bắt chú dế đá lém lỉnh này thôi .

Còn dế không ở hàng mà sống lưu động trong những bụi cây gai bia thì sao? Không thể thò tay vào bắt được chúng vì như thế sẽ bị gai bia đâm tóe máu. Chỉ có cách là “vít” chú dế văng ra rồi chụp thật nhanh, thật gọn, không cho chú dế có thời gian chạy thoát. Tôi dùng hai cây nẹp tre, vừa tầm tay, một cây lòn vào chận đường chạy của chú dế, cây còn lại lừa thế, “vít” chú dế văng ra khỏi bụi gai bia và “chụp”. Thế là xong!

Nhưng gai bia không riêng gì có … gai ( để cho lũ dế đá thích đến ở ), mà khi mùa mưa tới gai bia trổ hoa màu trắng sữa, những nụ hoa gai bia to dần mỗi ngày và khi nở, những cánh hoa bung ra, mỗi bông hoa gai bia to bằng cái chén ăn cơm, mùi thơm ngào ngạt. Kỳ diệu thay, mùi hương của hoa gai bia rất đặc trưng, không sang trọng và quý phái nhưng thơm nồng nàn, chính là mùi hương đồng nội, dân dã, quê mùa nhưng bay rất xa, suốt cả con đường mòn ngày tôi đi học .

Từ Kế Tường
Tuần Báo Văn Nghệ TP.HCM số 627

Source: dolatrees.com
Category: Cây