Cà phê có ít tính axit và hoàn toàn có thể gây kích thích so với người sử dụng do có chứa hàm lượng cafein. Cà phê thời nay là một trong những thức uống thông dụng trên quốc tế. Thức uống này hoàn toàn có thể được chuẩn bị sẵn sàng và ship hàng theo nhiều dạng uống khác nhau ( ví dụ như espresso, cà phê bình, latte, … ). Cà phê thường được chiêm ngưỡng và thưởng thức nóng, dù cà phê đá cũng được nhiều người ưa dùng. Nhiều nghiên cứu và điều tra lâm sàng cho thấy lượng cà phê tiêu thụ trung bình là vừa đủ hoặc có lợi so với một người lớn khỏe mạnh. Nhiều nhà điều tra và nghiên cứu cũng đặt câu hỏi về việc sử dụng cà phê lâu dài hơn hoàn toàn có thể hạn chế chứng suy giảm trí nhớ về già hoặc giảm thiểu năng lực mắc những bệnh ung thư .
Bằng chứng sớm và đáng tin cậy nhất về việc sử dụng cà phê được phát hiện vào thế kỷ 15 tại các lăng mộ Sufi giáo ở Yemen. Cũng tại bán đảo Ả Rập, các hạt cà phê đầu tiên được rang và ủ theo cách tương tự như phương pháp chúng ta vẫn làm ngày nay. Hạt cà phê ban đầu được xuất khẩu từ Đông Phi tới Yemen, do cây cà phê chè lúc đó được cho là có nguồn gốc từ người bản địa.[8] Các thương nhân Yemen đã đem cà phê về quê nhà và bắt đầu trồng các hạt giống. Tới thế kỷ 16, cà phê đã được đem tới Persia, Thổ Nhĩ Kỳ và Bắc Phi. Từ đây, cà phê được lan rộng khắp châu Âu và phần còn lại của thế giới.
Bạn đang đọc: Tìm hiểu về cây cà phê
Cà phê là một loại sản phẩm xuất khẩu lớn : đứng đầu trong số những mẫu sản phẩm xuất khẩu nông nghiệp tại nhiều vương quốc và là một trong những loại sản phẩm xuất khẩu nông nghiệp hợp pháp lớn nhất trên quốc tế. Đây cũng là loại sản phẩm & hàng hóa có giá trị xuất khẩu nhất của những vương quốc đang tăng trưởng. Cà phê xanh ( không rang ) cũng là một trong những loại sản phẩm nông nghiệp được kinh doanh nhiều nhất trên quốc tế. Nhiều tranh luận đã xảy ra xung quanh việc trồng cà phê, cách những vương quốc tăng trưởng trao đổi cà phê với những nước đang tăng trưởng và tác động ảnh hưởng của việc trồng cà phê so với thiên nhiên và môi trường sống, đi kèm với yếu tố tạo đất trống để trồng và phê và sử dụng nước tưới. Cũng nhờ vậy, thị trường cà phê thương mại công minh và cà phê hữu cơ ngày càng được lan rộng ra .
Nội dung chính
Truyền thuyết
Theo một thần thoại cổ xưa đã được ghi lại trên giấy vào năm 1671, những người chăn dê ở Kaffa ( thuộc Ethiopia thời nay ) phát hiện ra 1 số ít con dê trong đàn sau khi ăn một cành cây có hoa trắng và quả màu đỏ đã chạy nhảy không stress cho đến tận đêm khuya. Họ bèn đem chuyện này kể với những thầy tu tại một tu viện gần đó. Khi một người chăn dê trong số đó ăn thử loại quả màu đỏ đó anh ta đã xác nhận công hiệu của nó. Sau đó những thầy tu đã đi xem xét lại khu vực ăn cỏ của bầy dê và phát hiện ra một loại cây có lá xanh thẫm và quả giống như quả anh đào. Họ uống nước ép ra từ loại quả đó và tỉnh táo cầu nguyện chuyện trò cho đến tận đêm khuya. Như vậy hoàn toàn có thể coi rằng nhờ chính đàn dê này con người đã biết được cây cà phê .
Khởi nguồn lịch sử
Người ta tin rằng tỉnh Kaffa của Ethiopia chính là vùng đất khởi nguyên của cây cà phê. Từ thế kỉ thứ 9 người ta đã nói đến loại cây này ở đây. Vào thế kỉ thứ 14 những người buôn nô lệ đã mang cà phê từ Ethiopia sang vùng Ả Rập. Nhưng tới tận giữa thế kỉ thứ 15 người ta mới biết rang hạt cà phê lên và sử dụng nó làm đồ uống. Vùng Ả Rập chính là nơi trồng cà phê độc quyền. Trung tâm thanh toán giao dịch cà phê là thành phố cảng Mocha, hay còn được gọi là Mokka, tức là thành phố Al Mukha thuộc Yemen thời nay .
Cách thức pha chế cà phê truyền thống cuội nguồn của người Ethiopia có lẽ rằng là phương pháp cổ xưa nhất. Hạt cà phê được cho vào một cái chảo sắt to và rang lên, sau đó được nghiền vụn ra hoặc cho vào cối giã. Chỗ hạt giã vụn đó được trộn với đường trong một cái bình gọi là jebena ( một loại bình cổ thon có quai ), nấu lên và đổ ra bát .
Du nhập châu Âu
Với sự bành trướng của Đế quốc Ottoman ( Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ ) đồ uống này ngày càng được ưu thích hơn. Quán cà phê tiên phong được mở ở Ba Tư. Trong những quán nhỏ ở vùng tiểu Á, Syria và Ai Cập người ta gặp nhau để chiêm ngưỡng và thưởng thức loại đồ uống lạ mắt. Kể từ năm 1532 những quán cà phê luôn đông nghịt khách. Vào thế kỉ 17 cây cà phê được trồng thông dụng tại những thuộc địa của Hà Lan, đưa nước này thống trị ngành thương mại cà phê .
Ở Constantinopolis ( Istanbul thời nay ) có lẽ rằng cà phê được biết đến lần tiên phong vào năm 1517 ( khi ông hoàng Selim I sở hữu Ai Cập ). Năm 1554 quán cà phê tiên phong ở châu Âu đã được mở ở đây bất chấp sự phản đối của nhà thời thánh. Vào năm 1645 quán cà phê tiên phong của Ý được mở ở Venezia. Năm 1650 ở Oxford và năm 1652 ở Luân Đôn lần lượt Open những quán cà phê tiên phong của Vương quốc Anh. Ở Pháp những quán tiên phong được khai trương mở bán vào năm 1659 ở thành phố cảng Marseille, Paris theo sau vào năm 1672. Vào năm 1683 Wien cũng có quán cà phê tiên phong ( do một người Ba Lan xây dựng ), sau khi Áo giành thắng lợi trước Thổ Nhĩ Kỳ và tịch thu được 500 bao cà phê chiến lợi phẩm. Thủ đô Wien sau đó trở thành thành phố với những quán cà phê nổi tiếng nhất. Từ nước Pháp, cà phê gia nhập vào Đức qua thành phố cảng Bremen vào năm 1673. Năm 1679 quán cà phê tiên phong của Đức được một người Anh mở ở Hamburg, sau đó là Regensburg ( 1686 ) và Leipzig ( 1694 ) .
Sinh vật học
Cây Coffea có nguồn gốc từ châu Phi cận nhiệt đới và phía Nam châu Á. Nó thuộc về giống 10 loại của những cây hoa của họ Rubiaceae. Nó là 1 cây bụi luôn xanh hoặc cây nhỏ hoàn toàn có thể cao lên tới 5 m ( 16 ft ) khi chưa được tỉa bớt. Lá của nó màu xanh đậm và bóng loáng, thường dài 10 – 15 cm ( 3.9 – 5.9 in ) và rộng 6.0 cm ( 2.4 in ). Nó phát ra những bó thơm ngát, trong khi những bông hoa trắng nở ra cùng một lúc .
Trái của cây hình oval, dài khoảng chừng 1.5 cm ( 0.6 in ), và có màu xanh lá khi chưa chín muồi, nhưng chín dần thành màu vàng, sau đó đỏ thắm và trở thành đen lại. Mỗi trái thường có 2 hạt nhưng đến 5-10 % trái chỉ có 1 ; nó được gọi là peaberry. Trái nở từ 7-9 tháng
Lịch sử
Loại cây này tiên phong chỉ được trồng ở châu Phi và Ả Rập, nhưng sau được đem phân bổ ở nhiều nơi khác trên quốc tế với điều kiện kèm theo hợp phong thổ .
Người Hà Lan đem thông dụng việc canh tác cà phê đến những xứ thuộc địa của họ. Thống đốc Van Hoorn cho trồng cà phê trên hòn đảo Tích Lan ( Sri Lanka ngày này ) vào năm 1690 ( có tài liệu ghi là năm 1658 ), rồi sau gia nhập sang hòn đảo Java ( Indonesia ) năm 1696 ( hoặc 1699 ). Năm 1710 thương gia Âu châu đem cây cà phê về và trồng thử trong những khu vườn sinh vật ở Âu châu. Amsterdam là nơi tiên phong cây cà phê nảy mầm trên lục địa châu Âu .
Năm 1718 người Hà Lan mang cây cà phê tới Surinam, rồi năm 1725 thì người Pháp mang đem trồng ở Cayenne, 1720 / 1723 và Martinique v.v. Sang cuối thế kỷ 18 cây cà phê đã được trồng ở khắp những xứ sở nhiệt đới gió mùa, đa phần do sự bành trướng thuộc địa của những đế quốc Âu châu .
Tại Việt Nam, Sự phân bố cây cà phê ở Việt Nam.
Đồn điền cà phê tiên phong được lập ở Nước Ta là do người Pháp khởi sự ở gần Kẻ Sở, Bắc Kỳ vào năm 1888. Giống cà phê arabica ( tức cà phê chè ) được trồng ở ven sông. Sau việc canh tác cà phê lan xuống vùng Phủ Lý, Tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Kon Tum và Di Linh. Năm 1937 – 1938 tổng số trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta có 13.000 ha cà phê, đáp ứng 1.500 tấn. Hiện tại, Nước Ta có ba loại cà phê chính, đó là cà phê chè ( arabica ) – ( 9 % ), cà phê vối ( robusta ) – ( 90 % ) được trồng khá thông dụng trong khi đó cà phê mít ( lyberica ) – ( 1 % ) được trồng rất ít .
Khu phân bố của cây cà phê là khu phân bố nhận tạo chịu tác động rất nhiều từ con người. Vì vậy, cây cà phê ở Việt Nam chủ yếu là loài cây trồng, rất ít gặp trong rừng tự nhiên.
Xem thêm: CÔNG DỤNG CỦA CÂY VIẾT
Cà phê được trồng nhiều ở đâu?
Nói đến “ trụ sở ” của cây cà phê thì tiên phong tất cả chúng ta phải kể đến đó là Tây Nguyên. Tây Nguyên là vùng đất nổi tiếng về cà phê với những địa điểm như Đắk Lắk, Lâm Đồng. Trong đó vựa cà phê Buôn Ma Thuột ở Đắk Lắk là một trong những vựa cà phê lớn nhất quốc tế .
Tây Nguyên được trời ban cho đất đỏ bazan phong phú. Nói đến đất bazan ai cũng biết rằng đó là loại đất tốt, rất tơi xốp, có năng lực giữ nước tốt, và đặc biệt quan trọng loại đất này rất dễ hấp thu dinh dưỡng. Mặt khác Tây Nguyên lại là khu vực đồi núi cao ( 500 – 600 mét so với mực nước biển ). Nơi đây có mưa nhiều, khí hậu thoáng mát quanh năm, rất thích hợp với điều kiện kèm theo sống của cây cà phê, đặc biệt quan trọng là cà phê Robusta .
Bạn có biết “ thủ phủ cà phê ” ở đâu không ? Đó chính là Buôn Ma Thuột. Buôn Ma Thuột là một trong những vùng đất tiên phong được người Pháp chọn để trồng và nhân giống cây cà phê. Trước khi lựa chọn Buôn Ma Thuột, người Pháp đã khảo sát rất kỹ vùng đất này, và thấy rằng đây là “ thiên đường ” để trồng cà phê. Từ thổ nhưỡng cho tới khí hậu, tầng phù sa cổ, và đặc biệt quan trọng là địa hình đồi núi cao, … đều rất thích hợp với cây cà phê. Họ đã chọn Buôn Ma Thuột làm TT và thực thi chuyên canh giống cà phê Robusta trong nửa đường kính 10 km quanh Buôn Ma Thuột. Từ đó kiến thiết xây dựng nên những địa điểm nổi tiếng về cà phê như Ea Kao, Cư Ebut, Tân Lập, … Để tăng độ mạnh của cà phê người ta thường tăng tỷ suất giống Robusta khi sản xuất. Và Robusta ở vùng này luôn là lựa chọn được ưu tiên bởi nó rất thích hợp để làm điều đó .
Bên cạnh những điều kiện kèm theo về khí hậu, địa hình, … thì Buôn Ma Thuột còn là địa điểm có tầm quan trọng trong bảo mật an ninh quốc phòng, vì vậy rất được nhà nước chăm sóc, tạo điều kiện kèm theo để tăng trưởng. Hiện nay sản lượng cà phê của Buôn Ma Thuột đang đứng đầu cả nước .
Sản xuất
Năm 2009, Brasil là nước sản xuất cà phê lớn nhất quốc tế, tiếp đó là Nước Ta, Indonesia và Colombia. Vào thời gian năm năm nay sản lượng cà phê Nước Ta chiếm 16 % tổng sản lượng quốc tế, và Nước Ta liên tục giữ địa vị thứ nhì sau Brasil. Năm 2019 là năm quốc tế được mùa cà phê. Sản lượng cà phê toàn thế giới năm 2019 được Bộ Nông nghiệp Mỹ ( USDA ) nhìn nhận đạt 174,6 triệu bao ( loại 60 kg ) hay gần 10,5 triệu tấn. Trong đó, Brazil đạt gần 60 triệu bao, Colombia 14, Nước Ta 30 và Indonesia chừng 10 triệu bao, chỉ 4 nước lớn chiếm gần 65 % sản lượng cà phê quốc tế. Phần lớn cà phê Arabica được trồng ở châu Mỹ La tinh, Đông Phi, bán đảo Ả Rập hay châu Á. Trong khi đó cà phê Robusta được trồng nhiều hơn ở Tây và Trung Phi, Khu vực Đông Nam Á và Brasil .
Hạt cà phê từ những vương quốc và khu vực khác nhau hoàn toàn có thể phân biệt được bằng sự độc lạ trong mùi vị, mùi thơm, tính axit. Sự độc lạ về vị không riêng gì phụ thuộc vào vào khu vực trồng cà phê mà còn nhờ vào vào những giống cà phê và cách chế biến. Có vài loại cà phê nổi tiếng với khu vực gieo trồng như cà phê Colombia, cà phê Java và cà phê Kona
Phân loại
Có 2 loại cà phê thông dụng lúc bấy giờ là Arabica và Robusta. Trong dòng Arabica có những loại thông dụng là Catimor, Moka, Typica, Bourbon .
Cà phê chia ra nhiều loại tùy theo cách rang. Rang cà phê là để cho bớt nhiệt độ trong hạt, dầu thơm tỏa ra. Chừng một thế kỷ trước, cà phê phải rang tại nhà bằng lò than. Hiện nay người ta rang bằng gas hay bằng điện nhưng có nơi vẫn rang bằng than, cho rằng rang bằng than ngon hơn .
Trong kỹ nghệ, cà phê được rang với số lượng lớn dùng nhiệt độ cao trong một thời hạn nhanh ( khoảng chừng 204 đến 260 °C trong vòng 5 phút ) rồi làm nguội bằng quạt hơi hay rảy nước cho khỏi cháy khét. Gần đây nhất, cà phê được trấn áp bằng máy tính qua mọi tiến trình. Cà phê nay được bán trong những tiệm bách hóa thường rang và xay ngay tại chỗ cho thêm phần điệu đàng và bảo vệ với người mua là mẫu sản phẩm còn tươi nguyên mới ra lò .
Người ta hoàn toàn có thể rang sơ sài còn được gọi dưới cái tên Cinnamon roast ( thời hạn khoảng chừng 7 phút ), rang vừa ( medium roast ) còn gọi là full city hay brown ( thời hạn từ 9 đến 11 phút ) hay rang kỹ ( full roast ) tức là rang kiểu Pháp thời hạn từ 12 đến 13 phút. Những cách rang kỹ nhất đến cháy xém khiến cho hạt cà phê bóng nhẫy là kiểu rang của người Ý Ðại Lợi ( espresso ) thì phải từ 14 phút trở lên cho đến khi khởi đầu cháy thành than .
Cà phê cũng phân biệt theo cách xay, xay mịn hay to hạt tùy theo cách pha. Trong khoảng chừng một trăm năm trở lại đây, người ta đã chế biến ra loại cà phê bột, chỉ cần bỏ vào nước sôi là uống được. Cà phê bột được điều chế theo hai cách : làm khô bằng cách ướp đông ( freeze drying ) hay làm khô bằng cách phun ( spray drying ). Cả hai đều phải được lọc trước để rút hết tinh chất rồi phun ra thành những hạt li ti để làm khô. Nhiều kỹ thuật mới đã được thí nghiệm để cà phê bột không bị biến dạng và mất mùi. Tuy nhiên những người khó chiều chuộng vẫn cho rằng cà phê bột không thể nào bằng cà phê pha được .
Thưởng thức
Ban đầu cà phê rất đắt, vì vậy chỉ có những tầng lớp quý tộc hoặc những người phong phú mới được chiêm ngưỡng và thưởng thức thứ đồ uống thơm ngon này .
Honoré de Balzac thường uống loại cà phê rất đặc để có thể thức thao tác. Ông thường thao tác tới 12 tiếng một ngày. Ludwig van Beethoven có thói quen lựa chọn đủ 60 hạt cà phê để pha một tách Mokka. Johann Wolfgang von Goethe thì có sáng tạo độc đáo chưng cất cà phê. Về sau nhà hoá học Friedlieb Ferdinand Runge đã chuyển hoá sáng tạo độc đáo này thành hiện thực, nhờ vậy mà ông tìm ra ca-phê-in .
Vào những thời kỳ khủng hoảng, người nghèo không có đủ tiền mua cà phê, họ phải uống các loại đồ uống giả cà phê để thay thế.
Ngày nay, ở một số ít nước người ta coi việc uống cà phê như một thức uống đại trà phổ thông ( cà phê thường có hàm lượng Cafein thấp ) và ăn kèm bánh trái hoặc hoa quả .
Ở Nước Ta cà phê là một thức uống được ưu thích, đặc biệt quan trọng vào buổi sáng ( nhưng hàm lượng cafein rất cao chỉ thích hợp với những người quen dùng hoặc nghiện cà phê ). Các quán giải khát ( trừ những ” bar ” ) thường gọi là ” quán cà phê “, mặc dầu cũng ship hàng những thức uống khác .
Source: https://dolatrees.com
Category: Cây
