Chậu Trồng Mai

Chọn chậu trồng mai ghép, mai bonsai.

Cả hai loại mai ghép và mai bonsai đều trồng trong chậu. Việc chọn chậu trồng mai, nhất là mai ghép, trước kia mỗi người đều có ý niệm khác nhau :

– Có nhiều người chú trọng đến giá trị của cây hơn giá trị của chậu. Họ cho rằng chậu chỉ là vật phụ thuộc, xấu hay đẹp, giá trị hay không thì không thành vấn đề miễn sao tiện dụng là được.

– Có người lại nghĩ rằng trị giá giữa cây mai và chậu phải có sự tương quan thẫm mỹ với nhau. Cây mai tầm thường mà trồng trong chậu quý sẽ tạo được cảm quan cao cho người thưởng ngoạn. Do đó những cây lão mai phải được đặt trong chậu có giá trị tương xứng với nó.

– Trong khi đólại có một thiểu số người cả đời cứ theo đuổi một nỗi đam mê sưu tầm những chậu kiểng quý và hiếm, dù phải bỏ ra nhiều công sức của con người và tiền của. Đối với họ : cây quý và hiếm hoàn toàn có thể dễ tìm, còn chậu quý thì thời nào cũng hiếm .

Thật ra, về mặt nghệ thuật cũng như thãm mỹ, một cây mai có dáng thế đẹp lại được trồng trong chậu có kiểu dáng và giá trị tương xứng với nó, sẽ làm tăng giá trị của cây lên gấp nhiều lần. Điều này cũng rất đúng đối với các loại cây kiểng khác.

Có điều cây mai không quá kén chọn chậu trồng như những cây kiểng khác. Nhiều loại kiểng có sự phong phú về dáng, về thế, về thân tán, kích cỡ của sắc tố lá và hoa mà ta phải chọn cho được mẫu mã, sắc tố của chậu để thích hợp với từng loại cây một. Nhưng với cây mai, chậu có vẻ như không phải là chuyện đáng chăm sóc nhiều. Điều cần là tạo sự cân đối giữa cây và chậu nhằm mục đích tạo được nét thẫm mỹ vừa có dung tích đủ lớn để tiềm ẩn nguồn thức ăn nuôi cây. Vấn đề này chúng tôi sẽ update phía sau .

Chọn chậu kiểng để trồng mai ghép, Quý vị nên chọn theo những tiêu chuẩn sau đây:

– Đáy chậu phải có một hoặc hai lỗ thoát nước dễ dàng. Đúng ra, chậu trồng mai ghép nên tạo lỗ thoát nước rộng hơn so với loại chậu kiểng khác, vì mai không thích hợp với đất trồng ngập úng, chỉ cần đủ độ ẩm cho cây là được.

– Dung tích của chậu phải chứa đủ lượng đất cần thiết để cung cấp dinh dưỡng nuôi cây suốt một thời gian ít nhất là một năm. Lưu ý, bộ rễ mai khá lớn, vì vậy cây lớn mà trồng trong chậu nhỏ là không thích hợp.

– Phía đáy chậu phải phẳng để tránh đọng nước làm thúi rễ, nhất là rễ cái (rễ cái của cây mai có thể dài cả thước, vì vậy mai trồng ngoài đất vườn trụ rất vững, dù gặp gió to cũng ít bị ngã đổ).

Vì vậy cây mai mới ghép không ngừng tăng trưởng về chiều cao, tán lá, vậy nên mới đầu ta nên sử dụng loại chậu chợ, loại đất nung rẻ tiền. Đến khi cây trưởng thành thực sự, mới chọn cho chúng cái chậu đẹp tương xứng.

Trong khi đó chậu kiểng trồng mai bonsai, không đòi hỏi mẫu mã cầu kì nhưng cần phải đạt yêu cầu thực tế sau:

. Không dùng loại chậu bên trong có tráng men, vì rễ không bám sát vào thành chậu, giữ ấm kém.

. Đáy chậu trồng mai bonsai cần có nhiều lỗ thoát nước tốt. Với những chậu có lỗ thoát nước quá lớn ta nên dùng miếng lưới mắt cực nhỏ bằng nilon đặt lên trên để ngăn đất trong chậu theo nước thoát ra ngoài. Mặt khác, nên chọn chậu có thân cao khỏi mặt đất tầm 3cm để nước tưới trong chậu thoát hết ra ngoài.

. Dung tích chậu mai bonsai cũng phải đủ lớn để chứa đủ đất nuôi sống cây.

. Cần tạo sự cân đối giữa cây và chậu, cần chú trọng những yếu tố sau : Cây nhỏ – chậu nhỏ và cây lớn – chậu lớn mới có sự cân đối hòa giải .

. Dù mai ghép hay mai bonsai thì chọn chậu có đáy sâu để chứa nhiều đất mới đáp ứng được nhu cầu sinh trưởng của bộ rễ công kềnh.

. Chậu phải có kích thước phù hợp với chiều cao của cây. Ví dụ thân cây mai ghép cao to phải trồng trong chậu lớn và sâu. Thế nhưng với mai gốc lớn, thân lùn vẫn nên trồng vào chậu lớn mới xứng hợp.

. Chậu phải có kích cỡ tương thích với tán lá của cây : tán lá càng rộng mặt chậu cũng phải rộng, sao cho tương tự với diện tích quy hoạnh của bóng râm tán lá chiếu xuống mặt chậu. Vì lẽ đó, chậu trồng mai ghép thường xuất hiện chậu hình tròn trụ .

Màu sắc và kiểu dáng của chậu mai

Chậu trồng mai, nhất là loại mai ghép không đòi hỏi nhiều đến phần kiểu dáng cũng như màu sắc. Vì đối với cây mai có dáng thế đẹp do được bàn tay nhà nghề uốn tỉa công phu tự nó đã có đủ ma lực mạnh để thu hút sự chú ý của người xem, do đó giá trị của chậu trồng chỉ đóng vai trò phụ thuộc. Thế nhưng, chậu trồng mai bonsai nhiều khi lại có giá trị ngược lại, ít ra cũng tương đương với giá trị của cây trồng.

Với mai ghép, màu sắc của chậu trồng không tương phản với màu lá mai là được. Với những cây mai lão có dáng thế đẹp, uốn tỉa tỉ mỉ và được trồng trong chậu cẩn miểng chén dĩa kiểu vẫn tạo được nét riêng của nó. Thế nhưng, thường chậu trồng mai ghép có màu nâu tiệp với màu vỏ cây mai, mang tính dân dã mà trông lại hợp.

Còn chậu trồng mai bonsai, dù là chậu sản xuất trong nước hay nhập ngoại, có tráng men hay không đều tạo được sự hấp dẫn.

Xét về kiểu dáng chậu mai ghép thì chậu tròn được coi là xứng hợp hơn, vì cây có tán rộng, đều đặn cả bốn mặt như dáng cây thông. Còn chậu mai bonsai thì có thể hình tròn, trái xoan, hình chữ nhật… đều được coi là phù hợp, dù cây mai nhỏ có dáng thế như thế nào.

Hình vẽ dưới đây là kiểu chậu tròn có đáy sâu trồng mai ghép rất thông dụng lúc bấy giờ. Chậu đúc bằng xi-măng, trong ngoài không tráng men, gồm nhiều kích cỡ lớn nhỏ khác nhau, đường kính miệng chậu từ 40 cm – 80 cm hoặc hoàn toàn có thể lớn hơn tương thích với mai ghép có chiều cau 40 cm – 1,5 m

Và dưới đây là những mẫu mã chậu trồng mai bonsai :

( chậu hình trống có đáy sâu )

Kiểu chậu hình trống này có đáy tương đối sâu, thích hợp trồng mai bonsai có thế trực, thế mai nữ,…

( chậu hình chữ nhật )

Chậu hình chữ nhật có chiều dài gấp rưỡi chiều rộng, đáy sâu, phù hợp với mai bonsai với các thế trực, hoành,…

( kiểu chậu tròn )

Chậu tròn thường không tráng men, hoặc men màu xám tro, màu nâu đỏ… có văn hoa hoặc không nhưng kiểu dáng thanh tú, trồng mai bonsai có tán rộng, thân cây to, lớn gốc. Mai bonsai thân thấp cũng thích hợp với chậu này. 

Vị trí của cây mai trong chậu .Do cây mai ghép thường có thế trực, thân thẳng đứng như khí phách của người quân tử đầu đội trời, chân đạp đất nên trồng giữa chậu mới thích hợp. Mai bonsai thường được uốn tỉa với nhiều kiểu chậu, lại có nhiều vị trí đặt trong chậu, tùy vào dáng thế của từng cây. Ví dụ : cây có thế xuy phong ( hơi nghiêng ) mà tán nghiêng về phía trái thì trồng phải lệch sang phải, và ngược lại, như vậy bóng râm của tán lá chiếu xuống phần trống của mặt chậu tạo được bố cục tổng quan ngăn nắp .

Thời gian sang chậu .

Với hoa mai nên sang chậu vào rằm tháng Giêng Âm Lịch, lúc
đó khí trời mát mẻ và cây đang căng tràn nhựa sống.

Sang chậu ở đây có nghĩa là thay đất mới vào chậu, khi lượng
đất cũ đã hết màu mỡ để nuôi cây. Như Quý vị đã biết, cây mai trồng chậu với lượng
đất vừa phải thật ra không đủ đáp ứng nhu cầu sinh trưởng của cây. Điều này do
chủ ý của người trồng kiểng nhằm hạn chế sự tăng trưởng của cây. Nhưng sau một
thời gian trồng, đất chậu đã khô cằn hết màu mỡ khiến cành lá có dấu hiệu khô
héo, một bộ phận gốc rễ trồi lên khỏi mặt đất thì đó là lúc phải thay đất để
nuôi cây.

Một ngày trước khi sang chậu mới, ta nên tưới nước ước đẫm để
làm mềm đất trong chậu, và trước khi bứng cây mai ra khỏi chậu, ta nên cẩn thận
dùng lưỡi dao cùn hoặc cái bay thợ hồ xắn xung quanh lớp đất sát thành chậu để
bầu đất của cây được rời ra. Đây cũng là lúc cắt bớt những rễ già và chừa lại rễ
non, giúp bộ rễ trông gọn gàng hơn.

Việc sang chậu được thực hiện lúc mát trời, tiến hành nhanh
gọn. Nên đem chậu kiểng mới thay đất vào nơi mát mẻ vài tuần, chờ cây bén rễ mới
đưa ra nắng.

Nguồn tìm hiểu thêm từ tài liệu :

Thú chơi mai ghép, mai bonsai. Nhà xuất bản Mỹ Thuật. Tác giả
Việt Chương – Phúc Quyên.

Cây kiểng bonsai trong nhà. Nhà xuất bản Mỹ Thuật. Tác giả
Werner M.Busch.

Kinh nghiệm trồng mai vàng từ Kỹ Sư Nông Nghiệp Thanh Phương
– admin website.

Source: dolatrees.com
Category: Cây