Mạch môn, tác dụng chữa bệnh của Mạch môn

Author:

Category:

Nội dung chính

MẠCH MÔN

Tên khác

– Tên thường gọi:
Vị thuốc
mạch môn còn gọi Thốn đông
(Nhĩ
Nhã), Mạch đông (Dược Phẩm Hóa Nghĩa), Dương cửu, Ô cửu, Dương tề, Ái cửu, Vũ
cửu, Tuyệt cửu, Bộc điệp (
Ngô Phổ Bản Thảo), Dương thử, Vũ phích
(biệt Lục), Giai tiền thảo (Bản Thảo Cương Mục), Đại mạch đông, Thốn mạch đông, Nhẫn lăng,
Bất tử thảo, Mạch văn, Thờ mạch đông, Hương đôn thảo, Bất tử diệp, Trĩ ô lão
thảo, Sa thảo tú căn, Đông nhi sa lý, An thần đội chi, Qua hoàng, Tô đông (
Hòa
Hán Dược Khảo), Củ Tóc Tiên, Lan Tiên (Dược Liệu Việt Nam).

– Tên
Khoa Học:
Ophiopogon
japonicus Wall-

– Họ khoa học: Thuộc họ Mạch Môn Đông (Haemodoraceae).

Cây mạch môn

(Mô tả, hình ảnh cây mạch môn, phân bố, thu hái, chế biến, thành phần hóa học,
tác dụng dược lý…)

Mô tả thực vật:hình ảnh cây mạch môn, mạch môn

Cây mạch môn là một cây thuốc nam quý, loại thảo, sống lâu năm, cao 10-40 cm, rễ chùm, trên rễ có những chỗ tăng trưởng thành củ mẫm. Lá mọc từ gốc, hẹp, dài 15-40 cm, rộng 1-4 cm, gốc lá hơi có bẹ. Cán mang hoa dài 10-20 cm, hoa màu lơ nhạt, cuống dài 3-5 mm, mọc tập trung chuyên sâu 1-3 hoa ở kẽ những lá bắc, màu trắng nhạt. Quả mọng màu tím đen, đường kính của quả chừng 6 mm. Quả có 1-2 hạt .
Được trồng ở một số ít nơi, nhiều nhất ở Hải Hưng, Hà Sơn Bình, Hà Bắc .

Bộ
Phận Dùng:

Củ to bằng đầu đũa, mềm, vỏ trắng vàng, thịt ngọt, không mốc, không bị teo là tốt. Củ cứng, vị đắng thì không nên dùng ( Dược Liệu Nước Ta ) .


tả dược liệu:

Mạch môn hình giống cái suốt vải, giữa béo mập, tròn, dẹt, không đầu. dài khoảng chừng 1,6 – 3,3 cm, đường kính phần giữa 0,3 – 0,6 cm. Mặt ngoài mầu vàng trắng, nửa trong suốt, có vân dọc mịn. Chất mềm dai, mặt cắt ngang mầu trắng, giốngchất sáp, mịn. Giữa có lõi cứng nhỏ, hoàn toàn có thể rút ra. Hơi có mùi thơm, vị ngọt, nhai thì dính. Thứ to, màu trắng vàng nhạt, chất mềm, nhai dính là tốt. Thử nhỏ, mầu vàng nâu, nhai ít dính là loại kém .
Phần rễ con không dùng làm thuốc ( Dược Tài Học ) .

Thu
Hái:

Vào tháng 7-8, chọn những củ già trên 2 năm, cắt bỏ rễ con, rửa sạch .

Bào
chế mạch môn:

+ Tẩm nước nóng cho mềm, rút bỏ lõi. Muốn tán bột thì sau khi rút bỏ lõi, sao nóng, để nguội, làm như vậy 3-4 lần thì khô dòn, tán bột được ( Lôi Công Bào Chích Luận ) .
+ Chu mạch môn : Lấy Mạch môn cho vào chậu, phun vào ít nước cho hơi mềm. Lấy bột mịn Chu sa rắc đều vào và trộn đều cho mặt ngaòi dính đều bột Chu sa thì thôi. Lấy ra phơi khô là được ( Dược Tài Học ) .
+ Rửa sạch cho nhanh ( không ngâm nước lâu ), để ráo nước cho se vỏ, dùng nhíp cùn rút bỏ lõi. Củ to thì bổ đôi, phơi khô hoặc sao qua, dùng ( Dược Liệu Nước Ta ) .
Phân Biệt : Rễ Mạch môn hoàn toàn có thể bị lầm với rễ cây Đạm trúc diệp ( Lophatherum gracile Brong ) họ Lúa ( Poaceae ). Đôi khi lầm với rễ non, nhỏ của cây Bách bộ ( Stenona tuberosa Lour. ) họ Bách bộ ( Stemonaceae ) .

Bảo
Quản

Đậy kín, để nơi khô ráo. Dễ mốc .

Thành
Phần Hóa Học của mạch môn

+ Ophiopogonin, Ruscogenin, b-Sitosterol, Stgmasterol ( Trung Dược Học ) .
+ Rễ gồm nhiểu loại Saponin, Axit amin, Vitamin A ( Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược ) .

Tác
Dụng Dược Lý của mạch môn

Hình ảnh vị thuốc mạch môn
+ Thuốc có tính năng tăng huyết lượng động mạch vành, bảo vệ bệnh thiếu máu cơ tim, cải tổ lực co bóp cơ tim và chống rối loạn nhịp tim, trên thực nghiệm, thuốc còn có tính năng an thần ( Trung Dược Học ) .
+ Trên thực nghiệm, tiêm bắp cho thỏ nước sắc Mạch môn làm tăng đường huyết, nhưng cũng có báo cáo giải trình nói hạ đường huyết ( Trung Dược Học ) .
+ Thuốc có tính năng ức chế mạnh tụ cầu trắng, trực khuẩn đại trường, trực khuẩn thương hàn ( Trung Dược Học ) .
+ Tác dụng nội tiết : Dùng nước sắc hoặc cồn chiết xuất Mạch môn pha vào dịch truyền chích cho thỏ, thấy hòn đảo Langerhans hồi sinh nhanh, tăng lưọng dự trữ Glycogen so với lô đối chứng ( Chinese Hebral Medicine ) .
+ Tác dụng kháng khuẩn : Bột Mạch môn có công dụng ức chế Stapylococus albus vaf E. Coli ( Chinese Hebral Medicine ) .
+ Thuốc có tính năng ức chế mạnh tụ cầu trắng, trực khuẩn đại trường, trực khuẩn thương hàn … ( Trích Yếu Văn Kiện Nghiên Cứu Trung Dược – NXB Khoa Học trung Quốc 1965, 301 ) .

Vị thuốc mạch môn

(Công dụng, liều dùng, quy kinh, tính vị…)

Tính
Vị của mạch môn

+ Vị ngọt, tính bình ( Bản Kinh ) .
+ Vị hơi đắng, tính hàn ( Y Hcj Khởi Nguyên ) .
+ Vị ngọt, hơi đắng, tính hàn ( Trung Dược Đại Từ Điển ) .
+ Vị ngọt, hơi đắng, tính hàn ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .

Quy
Kinh:

+ Vào kinh thủ Thái âm Phế ( Thang Dịch Bản Thảo ) .
+ Vào kinh thủ Thái âm, thủ Thiếu âm ( Bản Thảo Mông Thuyên ) .
+ Vào kinh túc Dương minh, kiêm thủ Thái âm, Thiếu âm ( Bản Thảo Kinh Sơ ) .
+ Vào kinh Phế, Vị, Tâm ( Trung Dược Đại Từ Điển ) .
+ Vào kinh Tâm, Phế, Vị ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .

Tác
dụng của mạch môn

+ Chỉ ẩu thổ, cường âm ích tinh, tiêu cốc, điều trung, bảo thần, định phế khí, an ngũ tạng, làm cho khung hình khỏe mạnh, mập mạp ( Danh Y Biệt Lục ) .
+ An thần, chỉ thấu ( Nhật Hoa Tử Bản Thảo ) .
+ Thanh tâm, nhuận phế ( Bản Thảo Hối Ngôn ) .
+ Bổ vị âm, tư tân dịch, giải khát ( Bản Thảo Chính Nghĩa ) .
+ Dưỡng âm, nhuận Phế, thanh tâm, trừ phiền, ích vị, sinh tân ( Trung Dược Đại Từ Điển ) .
+ Nhuận phế, dưỡng âm, ích vị sinh tân, thanh tâm, trừ phiền, nhuận trường ( Trung Dược Học ) .
+ Nhuận Phế, thanh tâm, dưỡng vị, sinh tân ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .

Chủ
trị:

+ Trị khí kết ở ngực và bụng, vị lạc mạch tuyệt, nguời gầy đoản khí, uống lâu nhẹ nguời, không đói, không gìa ( Bản Kinh ) .

+ Trị người
nặng, mắt vàng, dưới ngực đầy, hư lao nhiệt, miệng khô, phiền khát (Danh Y Biệt
Lục).

+ Trị nhiệt độc, giải phiền khát, trị phù thũng mặt và chân tay … trị phế nuy, nôn ra mủ, tiết tinh ( Dược Tính Bản Thảo ) .
+ Trị ngũ lao thất thương, đầu đau ( Nhật Hoa Tử Bản Thảo ) .
+ Trị tâm phế hư nhiệt ( Bản Thảo Diễn Nghĩa ) .
+ Trị tâm khí bất túc, bồn chồn, thấp thỏm, hay quên, ý thức tán loạn hoặc phế nhiệt phế táo, hơi thở ngắn, hư suyễn, ho ra máu, hư lao, sốt về chiều, hoặc tỳ vị táo, táo bón ( Bản Thảo Hối Ngôn ) .
+ Trị ho ra máu, miệng khô, khát nước, táo bón nơi người lớn tuổi, sau khi sinh ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .

Liều
dùng:

Liều thường dùng 8-30 g, dùng cho thuốc thang hoặc cao đơn hoàn tán, dùng cường tim liều cao hơn .

Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc mạch môn

Trị lao
phổi, viêm phế quản mạn tính, họng viêm mạn, có hội chứng phế kèm ho kéo dài, ho
khan:

Mạch môn. 20 g, Bán hạ chế 6 g, Đảng sâm 12 g, Cam thảo 4 g, Ngạnh mễ 20 g, Đại táo 4 quả, sắc uống ( Mạch Môn Đông Thang – Kim Qũy Yếu Lược ) .

Trị thổ
huyết, chảy máu cam không cầm:

Mạch môn ( bỏ lõi ) 480 g, nghiền nát, ép lấy nước cốt, thêm ít mật ong vào, chia làm 2 lần uống ( Hoạt Nhân Tâm Kính ) .

Trị chảy
máu cam:

Mạch môn ( bỏ lõi ), Sinh địa đều 20 g. sắc uống ( Bảo Mệnh Tập ) .

Trị răng
chảy máu:

Mạch môn, sắc lấy nước uống ( Lan Thất Bảo Giám ) .

Trị họng
lở loét, Tỳ và Phế có hư nhiệt bốc lên:

Mạch môn 40 g, Hoàng liên 20 g. tán nhuyễn, trộn mật làm hoàn, to bằng hạt Ngô đồng lớn. Mỗi lần uống 20 viên với nước sắc Mạch môn ( Phổ Tế Phương ) .

Mạch môn, Hoàng liên. Sắc uống (Hải Thượng Phương).

Trị Tâm
Phế có hư nhiệt, hư lao, khách nhiệt, cốt chưng, lao nhiệt:

Sa sâm, Ngũ vị tử, Thanh hao, Miết giáp, Ngưu tất, Địa hoàng, Thược dược, Thiên môn, Ngô thù du. Tán bột. Trộn mật làm viên ( Bản Thảo Diễn Nghĩa ) .

Trị vinh
khí muốn tuyệt:

Mạch môn 40 g, Chích thảo 80 g, Hàng mễ ½ hộc, Táo 2 trái, Trúc diệp 10 lá. Sắc với 2 thăng nước còn 1 thăng, chia làm 3 lần uống ( Nam Dương Hoạt Nhân Thư ) .

Trị hạ ly,
khát uống không ngừng:

Mạch môn ( bỏ lõi ) 120 g, Ô mai nhục 20 trái. Sắc với 1 thăng nước còn 7 hộc, uống dần ( Tất Hiệu Phương ) .

Trị bệnh
nhiễm thời kỳ hồi phục, táo bón, hư nhiệt, phiền khát:

Mạch môn 12 g, Ngọc trúc 20 g, Hà thủ ô 16 g, Đương qui 12 g, Thục địa 16 g, Sinh địa 12 g, Hoài sơn 16 g, Phục linh 8 g, Nữ trinh tử 8 g, Thiên hoa phấn 8 g, Bạch thược 8 g, Chích thảo 4 g, sắc uống ( Duỡng Chính Thang – Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược ) .

Trị tim
suy, có chứng hư thoát, ra mồ hôi nhiều, mạch nhanh, huyết áp hạ:

Mạch môn 16 g, Nhân sâm hoặc Đảng sâm ( lượng gấp đôi ) 8 g, Ngũ vị tử 6 g, sắc uống, để bổ khí âm ( Sinh Mạch Tán – Nội Ngoại Thương Biện Hoặc Luận ). Trường hợp ra mồ hôi, bứt rứt không dễ chịu, dùng : Mạch môn 20 g, Hoàng kỳ 8 g, Đương qui 8 g, Ngũ vị tử 4 g, Chích thảo 4 g, sắc uống ( Sổ Tay Lâm Sàng Trung Dược ) .

Trị táo
nhiệt hại phế, ho khan, đờm dính, họng đau:

Mạch môn 5 g, Thạch cao 10 g, Tang diệp 12 g, Cam thảo 4 g, Mè đen 4 g, A giao 3 g, Hạnh nhân 3 g, Tỳ bà diệp 4 g. Sắc uống ( Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách ) .

Trị Phế và
Vị bị táo nhiệt, họng đau, họng khô, ho ít đờm:

Thiên môn 1 kg, Mạch môn 1 kg, nấu đặc thành cao, thêm Mạch nha 0,5 kg, uống ngày 3 lần, mỗi lần 1-2 thìa canh, trước bữa ăn ( Nhị Đông Cao – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách ) .

Trịtáo
bón do âm hư:

Mạch môn đông 20 g, Sinh địa 20 g, Huyền sâm 12 g, sắc uống ( Tăng Dịch Thang – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách ) .

Trị nhiệt
bệnh làm tổn thương phần âm, tâm phiền, khát, tinh hồng nhiệt, đơn độc phát ban,
thần trí mê muội:

Mạch môn 12 g, Huyền sâm 20 g, Tê giác 4 g, Sinh địa 24 g, Tinh tre 12 g, Đan sâm 16 g, Kim ngân hoa 16 g, Liên kiều 16 g, Hoàng liên 4 g, sắc uống ( Thanh Doanh Thang – Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách ) .

Trị bệnh
động mạch vành:

Mỗi lần uống thuốc sắc Mạch môn 10 ml ( có 15 g thuốc sống ), ngày uống 3 lần, liệu trình 3-18 tháng, hoặc dùng dịch tiêm Mạch môn tiêm bắp 4 ml ( mỗi ống 2 ml có 4 g thuốc ), chia 1-2 lần chích, 2-4 tháng là một liệu trình, hoặc mỗi ngày tiêm tĩnh mạch dịch tiêm Mạch môn 40 mll ( mỗi ống 10 ml có 10 g thuốc sống ), liệu trình 1 tuần. Đã trị 101 ca trong đó uống 50 ca, tỷ suất tác dụng 74 %, Tiêm bắp 31 ca, tỷ suất hiệu quả 33,7 %, chích tĩnh mạch 20 ca, tỷ suất hiệu quả 80 % ( Tổ Phòng Trị Bệnh Động Mạch Vành Khoa Nội, Bệnh Viện Thử Quang Thuộc Trung Y Học Viện Thượng Hải, Quan Sát Thuốc Mạch Môn Trị Bệnh Động Mạch Vành Lâm Sàng Và Thực Nghiệm, Tạp Chí Tân Y Dược Học 1977, 5 : 39 ) .

Tham khảo

+ Những người mạch Đại và những chứng nuy súc phải dùng đến Mạch môn vì nó làm cho tâm phế nhuận thì huyết mạch tự nhiên thông lợi được ngay ( Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển ) .
+ Mạch môn có tính năng thanh dưỡng âm của Phế và Vị do đó thường bỏ lỏi khi sử dụng. Nếu chỉ muốn thanh tâm hỏa mà tư âm thì thường cứ để cả lõi khi sử dụng ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .
+ Mạch môn và Thiên môn cùng giống nhau, nhưng Mạch môn không béo và nhiều chất nhờn bổ bằng Thiên môn, vì thế muốn tư âm thì dùng Thiên môn tốt hơn. Tuy nhiên Mạch môn bổ âm mà không dính nhầy mà con2 hoàn toàn có thể bổ dưỡng chân âm của Vị, điều này Thiên môn không sánh bằng ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .
+ Mạch môn và Thiên môn đều có công dụng dưỡng âm, thanh phế, nhuận táo, chỉ khái. Nhưng Mạch môn vị hàn, tính năng tư âm, nhuận táo so với Thiên môn kém hơn. Mạch môn thiên về ích tỳ, sinh tân, thanh tâm, trừ phiền. Thiên môn tính rất hàn, nhiều nước, công dụng tư âm nhuận táo mạnh hơn Mạch môn, thiên về tư thận, tráng thủy, thanh phế, giáng hỏa, hóa đờm nhiệt ( Trung Dược Lâm Sàng Giám Dụng Chỉ Mê ) .
+ Tại Trung Quốc còn dùng những cây sau cùng tên : Ngô công tam thất ( Ophiopogon intermedius D. Don ), Mạch môn lá lớn ( Liriope spicata Lour. ), Mạch môn lá rộng ( Liriope platyphylla Wang et Tang ), Tiểu Mạch đông ( Liriope minor ( Maxim. ) Mak ( Dược Tài Học ) .

Phân Biệt:

Rễ Mạch môn hoàn toàn có thể bị lầm với rễ cây Đạm trúc diệp ( Lophatherum gracile Brong ) họ Lúa ( Poaceae ). Đôi khi lầm với rễ non, nhỏ của cây Bách bộ ( Stenona tuberosa Lour. ) họ Bách bộ ( Stemonaceae ) .

Kiêng
kỵ khi dùng mạch môn

+ Thận trọng lúc dùng thuốc cho bệnh nhân tiêu chảy ( Trung Dược Học ) .
+ Phế và Vị có nhiệt nung nấu bên trong : không dùng ( Đông Dược Học Thiết Yếu ) .
+ Tỳ vị hư hàn, tiêu chảy hoặc có thấp : kiêng dùng ( Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách ) .

Nơi mua bán vị thuốc MẠCH MÔN đạt chất lượng ở đâu?

Trước tình hình thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng, … Open tràn ngập trên thị trường, làm tác động ảnh hưởng tới hiệu suất cao điều trị cũng như tác động ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất của bệnh nhân. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và thiết yếu. Vậy người mua hoàn toàn có thể mua vị thuốc MẠCH MÔN ở đâu ?
MẠCH MÔN là vị thuốc nam quý, được sử dụng thoáng đãng trong YHCT. Hiện tại hầu hết những shop thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT. .. đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, bảo vệ chất lượng, có giấy phép hoạt động giải trí để mua được vị thuốc đạt chất lượng .
Với mong ước bệnh nhân được sử dụng những loại dược liệu đúng, chất lượng tốt, phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn không chỉ là đia chỉ khám chữa bệnh đáng tin cậy, uy tín chất lượng mà còn cung ứng cho người mua những vị thuốc đông y ( thuốc nam, thuốc bắc ) đúng, chuẩn, đạt chất lượng cao. Các vị thuốc có trong tiêu chuẩn Dược điển Nước Ta đều được nghành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng tiêu chuẩn .
Vị thuốc MẠCH MÔN được bán tại Phòng khám là thuốc đã được bào chế theo Tiêu chuẩn NHT .
Giá bán vị thuốc MẠCH MÔN tại Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn : 170.000 vnd / 1 kg
Tùy theo thời gian giá cả hoàn toàn có thể đổi khác .

+ Khách hàng có thể mua trực tiếp tại địa chỉ phòng khám:

Cơ sở 1: Số 482, lô 22C, Lê Hồng Phong, Ngô Quyền, Hải Phòng

Tag : cay Mach mon, vi thuoc Mach mon, cong dung Mach mon, Hinh anh cay Mach mon, Tac dung Mach mon, Thuoc nam

Thaythuoccuaban.com Tổng hợp

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Source: dolatrees.com
Category: Cây

Đàm Minh Đứchttps://dolatrees.com
Tôi là Đàm Minh Đức người đã từng gắn bó và nghiên cứu rất nhiều năm trong ngành nông nghiệp. Trong đầu tôi luôn suy nghĩ về việc trồng cây gì và ăn quả gì để dân tộc Việt Nam bớt nghèo. Dolatrees là một Websites được viết từ những trải nghiệm thực tế và từ cái tâm của mình. Đây là một kênh bạn có thể tham khảo để nâng cao sức khỏe và cuộc sốc của bạn

Read More

Related Articles

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây