LÕI THỌ
Tên khoa học: Gmelina arborea Roxb.
hoặc Gmelina rheedii Hook.
Họ thực vật : Cỏ roi ngựa ( Verbenaceae )
1. Đặc điểm hình thái
Cây gỗ cao 20-22 m, đường kính ngang ngực 30-40 cm. Thân thẳng, khi non vỏ màu vàng nhạt, khi già có màu xám nhạt, bong mảng. Cành thường nứt dọc, vỏ nhẵn màu xám tro có bì khổng đen. Lá đơn, nguyên, mọc đối hình trái xoan hoặc hình trứng, đuôi lá nhọn, đầu có mũi nhọn. Mặt trên màu thẫm, mặt dưới màu tro bạc, có 3-5 gân gốc, gân bên 3-4 đôi nổi rõ ở mặt dưới lá, những gân gốc có tuyến đen, cuống lá dài 2-5 cm .
Hoa tự viên chùy đầu cành phủ nhiều lông vàng nhạt, nhiều xim ngắn. Hoa to có lá bắc hình tuyến. Cánh hoa màu tím vàng ở gốc. Quả hạch hình trứng, mập, bóng, đường kính 1,5 – 2 cm có 1-2 hạt. Mùa hoa từ tháng 5-6, quả chín vào tháng 11-12 .
2. Đặc tính sinh thái
Mọc hỗn giao trong rừng lá rộng nhiệt đới gió mùa ở vành đai độ cao dưới 500 – 600 m phổ cập ở độ cao 100 – 200 m so với mặt biển .
Ưa đất tốt, sâu, dày, thoát nước và hơi chua hoặc ít chua, đất hình thành trên những loại đá mẹ biến chất như nai, phiến thạch mica .
Cây ưa sang, rụng lá về mùa xuân, đến đầu hè ra lá non, là một trong những cây lá rộng mọc nhanh được gây trồng thành công xuất sắc ở 1 số ít nước Khu vực Đông Nam Á như Philippin, Inđônêxia, Lào, Đất nước xinh đẹp Thái Lan .
Lõi thọ mọc tự nhiên ở nhiều nước Khu vực Đông Nam Á. Ở Nước Ta, phân bổ rải rác trong rừng lá rộng vùng trung du và núi thấp ở những tỉnh miền Bắc cho tới Tây Nguyên, mọc lẫn với Giẻ, Trám, Chẹo, Vạng, Cồng, Sữa, … gặp ở những tỉnh Tuyên Quang, TP Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Bắc Giang. Các tỉnh Trung Bộ ít gặp hơn. Ở nước ta chưa điều tra và nghiên cứu rất đầy đủ, đặc biệt quan trọng về kỹ thuật gây trồng và tái sinh phục sinh loài cây này .
Phân bố ở vùng có độ cao tuyệt đối từ 700 m trở xuống. Thích hợp với nơi có lượng mưa 1100 – 2000 mm, nhiệt độ trung bình 20-240 C. Lõi thọ sống trên những loại đất feralit nâu đỏ, nâu xám, ít chua, giàu mùn .
Là loài cây rụng lá theo mùa, tháng 12 rụng lá cho đến tháng 3. Tháng 3-4 ra lá mới và ra hoa. Lõi thọ thường được gây trồng bằng cây con có bầu nhưng cũng hoàn toàn có thể nhân giống bằng hom để trồng rừng. Là loài cây ưa sáng, mọc nhanh .
3. Giống và tạo cây con
Thu hái quả ở cây mẹ ưu trội trên 10 tuổivào tháng 1-2 đem phơi nắng khô. Cất giữ hạt bằng cách dữ gìn và bảo vệ khô thường thì trong hòm gỗ hay chum, lọ sành, sứ ở nơi khô ráo và thông thoáng. Một kg hạt có từ 1700 – 1900 hạt. Tỷ lệ nảy mầm khi mới thu hạt đạt 60-70 %. Có thể dữ gìn và bảo vệ trong kho lạnh .
Xử lý bằng cách ngâm hạt vào nước nóng 70-800 C trong 5-6 giờ sau đó vớt ra gieo .
Có thể trồng bằng gieo hạt thẳng, hay bằng cây con rễ trần nhưng tốt nhất bằng cây con có bầu. Hạt sau khi xử lý, gieo lên luống đã chuẩn bị sẵn. Luống được cày bừa kỹ, tưới đủ ẩm, nếu để trồng bằng cây con rễ trần thì trước khi gieo hạt đất phải được bón lót 5-6 kg/m2 phân chuồng đã được ủ hoai. Gieo theo rạch cách nhau 20-25cm, lấp đất kín hạt, thường xuyên làm cỏ, phá váng, tưới đủ ẩm cho đến khi cây đạt tiêu chuẩn đem trồng.
Xem thêm: Cây Si Rô
Tạo cây con có bầu bằng cách cấy cây mạ vào bầu đã sẵn sàng chuẩn bị sẵn. Kích cỡ bầu 6-7 cm, 14-15 cm, vỏ bầu làm bằng Polyetylen, ruột bầu là hỗn hợp đất tầng mặt của vườn ươm hoặc đất ở chân đồi núi có trộn 8-10 % phân chuồng đã ủ hoai với 1-2 % supe lân. Tưới, chăm nom như tạo cây con để trồng bằng rễ trần .
Thời vụ gieo vào tháng 3-4 để trồng vào tháng 6 hoặc chậm nhất là tháng 7 trong năm. Trường hợp thiết yếu hoàn toàn có thể trồng vào vụ xuân năm sau .
Tiêu chuẩn cây con đem trồng là 4-5 tháng tuổi có chiều cao 15-20 cm hoặc 10-12 tháng tuổi có chiều cao 25-30 cm .
4. Trồng và chăm sóc rừng
Chọn đất rừng hồi sinh sau nương rẫy hoặc đất rừng thứ sinh nghèo kiệt để trồng Lõi thọ là thích hợp .
Thực bì phải được dọn sạch, ở nơi dày rậm quá hoàn toàn có thể đốt .
Nếu trồng xen cây nông nghiệp như lạc, đỗ, … thì đào hố trồng với kích cỡ 30×30 x30cm. Nơi không trồng xen đào hố 40×40 x40cm .
Trồng tỷ lệ 1000 cây / ha với cự ly 5×2 m tích hợp trồng xen cây nông nghiệp trong năm đầu. Nơi không trồng xen cần trồng tỷ lệ dày hơn ( 2000 cây / ha vơi cự ly 2,5 x2m hoặc 2500 cây / ha với cự ly 2×2 m ) để phối hợp tỉa thưa tận dụng loại sản phẩm trung gian với việc tuyển chọn cây để lại nuôi dưỡng về sau .
Thời vụ trồng thích hợp là vụ Xuân Hè từ tháng 3 đến tháng 5, hoàn toàn có thể lan rộng ra trồng vào vụ hè thu từ tháng 6 đến tháng 8 .
Chăm sóc tối thiểu là trong 3 năm liền kể từ sau khi trồng ;
Năm đầu : 2 lần nếu trồng vào vụ Xuân Hè hoặc 1 lần nếu trồng vào vụ Hè Thu. Thời gian chăm nom vào giữa và cuối mùa mưa. Chủ yếu phát luỗng cây con xâm lấn có tích hợp với vun gốc một lần .
Năm thứ hai : 3 lần vào đầu, giữa và cuối mùa mưa bằng những kỹ thuật như năm đầu .
Năm thứ ba : 1 lần đa phần phát luỗng cây cối xâm lấn. Tiến hành tỉa thư lần đầu vào tuổi 6-7 phối hợp chặt bỏ những cây tạp mọc nhanh ép chế và tuyển chọn cây cối để lại nuôi dưỡng giảm tỷ lệ còn 500 – 800 cây / ha .
5. Khai thác, sử dụng
Gỗ màu trắng hoặc hơi xám, giác lõi ít phân biệt, tỷ trọng 0,698, mịn, mềm, dễ cưa xẻ, gia công, được sử dụng trong xây dựng, xẻ ván, làm đồ tiện, khắc, gỗ bóc, nguyên liệu giấy. Khi già thường bị rỗng ruột.
Có thể trồng thành rừng công nghiệp ở những điều kiện kèm theo lập địa thích hợp, hoặc trồng phân tán cung ứng nguyên vật liệu cho công nghiệp .
Tin mới nhất
Các tin khác
Source: dolatrees.com
Category: Cây
